Foodmap news

Những con ong dú được tìm thấy ở tất cả các vùng nhiệt đới trên thế giới. Ong dú có mặt rộng rãi ở Việt Nam, Đông Nam Á và Úc nhờ vào sự di cư qua các lục địa và thích ứng với môi trường sống. Sự đa dạng của chúng phản ánh sự đa dạng của điều kiện khí hậu và môi trường sống. Điều này thú vị cho việc tìm hiểu về cách chúng đã đến được đây và tại sao chúng phân bố rộng rãi như vậy.

Phân bố loài ong không ngòi đốt

Những con ong dú được phát hiện ở mọi vùng nhiệt đới trên thế giới. Sự xuất hiện của loài ong không ngòi đốt ở Việt Nam, Đông Nam Á và Úc có nguồn gốc từ lịch sử lâu dài của loài ong này, kéo dài khoảng 80 triệu năm trước. 

Trong thời kỳ đó, khi siêu lục địa bắt đầu phân tách thành các mảng lục địa nhỏ hơn, các lục địa bắt đầu di chuyển và tách biệt, tạo ra hiện tượng lục địa bị trôi dạt. Sự biến đổi khí hậu toàn cầu trong hàng triệu năm cũng đã ảnh hưởng đến sự phân bố của các loài và khí hậu phù hợp đã thúc đẩy quá trình di cư của chúng.

Ong dú, ban đầu xuất hiện trên lục địa Châu Phi và Nam Mỹ, đã trải qua một cuộc hành trình đáng kinh ngạc khi lục địa này bắt đầu chia tách do hiện tượng lục địa trôi dạt. Sự tách biệt giữa hai khu vực này đã kéo theo sự tiến hóa riêng biệt của chúng, tạo ra hai nhánh ong dú khác nhau.

Sau đó, những con ong dú đã di cư dọc theo một “cây cầu” đất hình thành bởi sự va chạm của lục địa Châu Phi với Á Âu. Sự thay đổi về khí hậu đã góp phần tạo ra sự cách ly giữa các loài sinh vật ở Châu Phi và Châu Á. Các sinh vật từ Châu Á sau đó lan truyền đến Úc khi lục địa này va chạm với Châu Á.

Như vậy, chi Tetragonula ở Úc có mối liên kết chặt chẽ với các loài khác trong chi ở Đông Nam Á. Tuy nhiên, chi Austrophlebia là một nhánh riêng của Châu Phi, chúng không phải là từ Châu Á. Tóm lại, hành trình di cư của ong dú qua các lục địa đã tạo nên sự đa dạng tuyệt vời của chúng trên toàn thế giới, với sự phân bố đặc biệt tại Châu Á và Úc như chúng ta thấy hiện nay.

Kết quả quá trình nghiên cứu

Nhờ sự kết hợp giữa nghiên cứu hóa thạch và phân tích di truyền, chúng ta đã có cái nhìn chi tiết về lịch sử tiến hóa của ong dú. Hóa thạch của chúng, đặc biệt là trong các mảnh hổ phách, cung cấp thông tin quan trọng về quá trình tiến hóa của loài này. Các nghiên cứu di truyền hiện đại, như của Rasmussen và Sydney Cameron, đã xây dựng được cây phả hệ chi tiết của con ong dú trên toàn thế giới. Kết quả này đã giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cách chúng di cư và phân bố khắp thế giới, bao gồm cả ở Việt Nam, Đông Nam Á và Úc. Như vậy, sự hợp tác giữa nghiên cứu hóa thạch và di truyền đã mở ra những hiểu biết mới về lịch sử phát triển của con ong dú.

Ong dú có mặt tại Việt Nam và trên thế giới

Ong dú là một nhóm động vật đa dạng với khoảng 50 chi và khoảng 600 loài trên toàn thế giới. Chúng phân bố rộng rãi trên các vùng đất liền nhiệt đới, và ong dú có mặt tại Việt Nam không phải là ngoại lệ.

Đối với Việt Nam, ong dú có mặt và đa dạng với các loài có kích thước từ khoảng 3mm đến 5mm. Mặc dù số lượng loài không nhiều như ở một số khu vực khác như Châu Mỹ, nhưng sự đa dạng về hình dạng, màu sắc, sinh thái và hành vi của chúng vẫn rất phong phú và đáng chú ý. Việt Nam là một phần của khu vực Đông Nam Á, nơi có khoảng 80 loài ong dú đã được ghi nhận. Sự hiện diện của ong dú tại Việt Nam không chỉ là một phần của sự đa dạng sinh học của khu vực này mà còn mang lại giá trị quan trọng trong việc duy trì hệ sinh thái và cung cấp dịch vụ thụ phấn cho cây trồng.

Trên đây là những thông tin mà Foodmap muốn chia sẻ qua bài viết cho các bạn về lý do những con ong dú có mặt ở Việt Nam. Hi vọng qua bài viết mong muốn phần nào giúp các bạn dễ dàng hiểu rõ hơn về loài ong dú.

Trong những tháng đông lạnh giá, bầy ong thường có những hành động kỳ lạ để giữ ấm. Nhưng liệu việc tụ lại có thực sự giúp chúng chống rét, điều này đã được một nghiên cứu mới đây hé lộ. Bài viết sẽ phân tích hành vi tại sao loài ong cũng cần những ngôi nhà ấm áp vào mùa đông và những hành động kì lạ của chúng? Hãy cùng Foodmap tìm hiểu về hành động của kì lạ của loài ong.

Góc nhìn nghiên cứu

Một nghiên cứu mới chỉ ra rằng, khi thời tiết trở lạnh hơn, các chú ong sẽ tụ lại với nhau để bảo vệ chính nó khỏi thời tiết lạnh. Chúng sẽ ở trong “ngôi nhà” của mình và ăn lương thực dự trữ là mật và phấn hoa. Trong suốt hơn một thế kỷ qua, con người đã thiết kế các tổ ong của mình với các thành mỏng và đây được xem là lý do chính dẫn đến hành vi lạ vào mùa đông của chúng. Lúc đầu, người ta nhận định hành vi kỳ lạ này được nhận định việc tụ lại của chúng là hành vi bảo vệ cho sức khỏe của ấu trùng và giúp kiểm soát sự lây nhiễm của ký sinh trùng.

Nhưng một nghiên cứu mới đã chỉ ra rằng chúng ta đã sai lầm: việc các ong tụ lại là một biện pháp cuối cùng để sinh tồn qua thời tiết. Loài ong hoang dã dành thời gian vượt qua mùa đông trong các hốc cây, được cách nhiệt bởi các hốc cây có thành dày, rộng hơn 15cm. Nhưng phần lớn hiểu biết của chúng ta về hành vi của ong đến từ việc quan sát chúng trong các tổ ong gỗ có thành mỏng (1,9cm).

Theo Derek Mitchell

Derek Mitchell, từ Đại học Leeds, đã mô phỏng sự mất nhiệt qua một nhóm ong tụ lại để hiểu xem hành vi này có giúp chúng giữ ấm không?

Trước đây, các nhà nghiên cứu đã nghĩ rằng việc tụ lại giúp cách nhiệt cho ong tránh khỏi lạnh, nhưng kết quả của Mitchell, được công bố trên Tạp chí Giao diện Hội hoàng gia, đã cho thấy rằng càng gần gũi, nhiệt độ càng chảy nhanh hơn giữa các con ong. Thay vì giúp loài ong giữ ấm, hành vi tụ lại dường như là một chiến thuật để sống sót, chia sẻ nhiệt và cố gắng giữ cho những con ong ở bên ngoài tụ trên ngưỡng 10°C (50°F) quan trọng. Hóa ra, loài ong cũng cần những tổ ấm áp: đến lúc cần phải thiết kế lại tổ ong để bảo vệ chúng phần nào khỏi các tác động của môi trường.

Trên đây là những thông tin mà Foodmap muốn chia sẻ cho các bạn về “loài ong cũng cần ngôi nhà ấm áp vào mùa đông”. Hi vọng qua bài viết mong muốn phần nào giúp các bạn dễ dàng hiểu rõ hơn về đặc tính, cũng như hành vi kỳ lạ của loài ong.

Hiện nay, có hơn 300 loại mật ong, nhưng chỉ mật ong Manuka của New Zealand là đặc biệt nổi tiếng toàn cầu vì những lợi ích không thể tìm thấy ở loại mật ong nào khác. Vậy, mật ong Manuka chứa những chất gì và làm thế nào để đọc các chỉ số liên quan đến chất này?

Những hợp chất có trong Mật ong Manuka?

Mật ong Manuka (Leptospermum Scoparium), được tạo ra bởi việc ong thụ phấn và thu hoạch mật từ hoa Manuka, loài chỉ tồn tại ở một số vùng nhất định của Đảo Bắc New Zealand. Mặc dù có giá cao, nhiều nghiên cứu từ nhiều quốc gia và tổ chức khác nhau đã chứng minh rằng mật ong Manuka mang lại nhiều lợi ích cho người sử dụng.

Mật ong Manuka được biết đến với hiệu quả đặc biệt hơn và giúp tăng cường sức khỏe tốt nhất so với các loại mật ong khác, nhờ nồng độ Methylglyoxal cao hơn nhiều. Trong mật ong Manuka, Methylglyoxal được hình thành từ Dihydroxyacetone, một hợp chất phổ biến trong mật của hoa Manuka. Nồng độ Methylglyoxal cao tăng khả năng kháng sinh và kháng khuẩn.

Nhìn chung, mật ong Manuka đặc biệt với sự hiện diện của một số hợp chất tự nhiên như sau:

– Methylglyoxal (MGO): đây là hợp chất trực tiếp chống lại vi khuẩn, bao gồm Enterobacter cloacae (vi khuẩn đường ruột) và Proteumirabilis .

– Dihydroxyacetone (DHA): được phát hiện có trong mật của hoa Manuka và chuyển hóa qua một quá trình và hình thành Methylglyoxal trong quá trình mật ong được tạo ra.

– Leptosperin: Hợp chất tự nhiên trong mật ong từ hoa Manuka và một số cây khác. Nồng độ Leptosperin ổn định theo thời gian và dùng để xác định mật ong Manuka.

– Non-peroxide activity (NPA): Hợp chất có tính kháng khuẩn, không phải loại mật ong Manuka nào cũng có chứa.

Dưới đây, bài viết sẽ giải thích ý nghĩa của các chỉ số UMF và MGS, hai chỉ số được Kia Ora Vietnam nghiên cứu và chọn lựa dựa trên những lợi ích thật sự của sản phẩm mật ong Manuka. Các chỉ số này thể hiện thành phần của hoạt động kháng khuẩn trong mật ong Manuka. Sự uy tín của nhãn sản phẩm, hãng sản xuất cũng như sự tin tưởng của người dân New Zealand và khách hàng toàn cầu đều được tính đến khi chọn lựa sản phẩm.

UMF là gì?

Vào năm 1981, Giáo sư Peter Molan và nhóm nghiên cứu tại Trường Đại học Waikato, New Zealand phát hiện mật ong Manuka chứa enzyme với hàm lượng cao hơn so với mật ong thông thường. Những enzyme này có chức năng kháng khuẩn tốt và được tạo ra Methylglyoxal tự nhiên. Trong mật ong Manuka, có sự hiện diện đặc biệt của methylglyoxal, non-hydrogen peroxide và dihydroxyacetone. Ba thành phần này cùng tạo ra hệ số UMF, tiêu chuẩn toàn cầu đo lường khả năng kháng khuẩn của mật ong Manuka. Sản phẩm mật ong chỉ được dán nhãn UMF nếu nó vượt qua quy trình kiểm tra nghiêm ngặt, đảm bảo chất lượng và tính xác thực.

Trong thực tế, mỗi lọ mật ong Manuka được dán nhãn UMF có thể được theo dõi ngược lại để xem quá trình sản xuất từ trang trại nuôi ong đến nhà máy đóng gói, từ mỗi cá thể ong tham gia sản xuất đến từng phòng thí nghiệm kiểm tra chỉ số UMF.

Trái ngược với các phương pháp đo lường khác như MGO hay KFactor, phương pháp đánh giá thông qua hệ số UMF thực tế kiểm tra hiệu quả kháng khuẩn của mật ong bằng cách đánh giá sự tồn tại và nồng độ của cả 4 hợp chất đặc biệt đã được đề cập (Methylglyoxal, Dihydroxyacetone, Leptosperin và Non-peroxide activity). Điều này đảm bảo tính xác thực về tác dụng của mật ong Manuka. Trái lại, hệ số MGO chỉ đánh giá dựa trên nồng độ methylgylyoxal, không đảm bảo độ kháng khuẩn toàn diện. Hệ số UMF càng cao, khả năng kháng khuẩn càng mạnh.

Những sản phẩm từ mật ong Manuka được chọn lựa kĩ càng bởi Nz Heal và lựa chọn đó đều có dán nhãn UMF đầy đủ, điển hình từ các hãng sản xuất từ những thương hiệu Arataki, Deep Blue Health, Living Nature và Tranzalpine Honey. Tất cả các hãng này đều được Hiệp hội Mật ong UMF cấp phép dán nhãn UMF, đảm bảo chất lượng và uy tín của sản phẩm.

Bảng thông tin chi tiết về nồng độ kháng khuẩn (Methylglyoxal) có trong mật ong Manuka theo từng hệ số UMF được thể hiện bên dưới:

MGS là gì?

Hệ số MGS (Molan Gold Standard) là một tiêu chuẩn mới để đánh giá nồng độ và chất lượng của mật ong Manuka. Hệ số này được đặt tên theo Giáo sư Peter Molan, một nhà nghiên cứu hàng đầu từ trường Đại học Waikato, New Zealand, người đã phát hiện ra những tác động tốt của mật ong Manuka đối với cơ thể con người. Ông đã sáng tạo ra tiêu chuẩn này để đảm bảo rằng người tiêu dùng có thể sử dụng mật ong Manuka có đặc tính chữa bệnh được xác thực. Đã phát biểu Giáo sư Molan: “Do sự nhận thức về tác dụng của nó, nhu cầu sử dụng mật ong Manuka trên toàn cầu đang tăng cao,”và điều này cũng đang tạo ra mối lo ngại về đạo đức quan trọng trong việc tiếp thị mật ong Manuka cho người tiêu dùng”.

Mật ong Manuka đang được đánh giá cao hơn từng ngày vì tác dụng liên quan đến sức khỏe.Các nghiên cứu từ Anh, Mỹ và Australia đã làm rõ rằng mật ong Manuka của New Zealand là một loại kháng sinh tự nhiên mạnh mẽ chống lại các siêu vi khuẩn kháng thuốc. Tuy nhiên, Giáo sư Molan nhấn mạnh về tầm quan trọng của việc tiếp thị một cách minh bạch và chính xác. Ông tập trung vào việc nhấn mạnh rằng không phải tất cả các loại mật ong Manuka đều có hoạt tính sinh học vượt trội so với mật ong thông thường, và ngành công nghiệp mật ong cần phải là minh bạch về sự khác biệt trong việc dán nhãn cho người tiêu dùng. Trên thị trường, một số loại mật ong Manuka có tên gọi khác là “Active” và hợp chất non-peroxide nhưng chỉ một ít hoặc hoàn toàn không có. Đây vốn là hợp chất có tạo nên tính kháng khuẩn cho mật ong Manuka.

Vì thế, Giáo sư Molan đã sáng tạo ra hệ số MGS để bảo đảm rằng tất cả các lọ mật ong Manuka được gắn nhãn MGS đều đã trải qua quá trình kiểm tra và được xác nhận về nồng độ kháng khuẩn theo tiêu chuẩn mà ông và nhóm nghiên cứu tại trường Đại học Waikato đã phát triển. Cơ bản, hệ số MGS dựa trên việc đo lường các hợp chất trong mật ong Manuka để xác định nồng độ, tương tự như hệ số UMF.

Bảng thông tin thể hiện chi tiết nồng độ kháng khuẩn (Methylglyoxal) có trong mật ong Manuka theo từng hệ số MGS được chia sẽ dưới đây:

Nguồn: nzheal

Ong không đốt là một loại ong vốn không chích và không có độc, đây là điểm khác biệt của ong Dú so với những loài ong làm mật khác. Chúng sẽ tấn công kẻ thù bằng vết cắn nhưng nhẹ hơn và không gây ra những vết đau đớn như khi bị kiến cắn. Chúng không gây hại  cho con người, lại còn mang lại những sản phẩm có giá trị được nhiều người săn đón.

Ong cắn nhẹ hơn kiến cắn

Kể từ đầu năm 2021, anh Nguyễn Công Bằng, cư dân của quận Tân Phú, TP.HCM, đã bắt đầu một hành trình mới đầy thú vị. Anh đã bắt đầu dành thời gian và công sức cho một sở thích mới kỳ lạ – nuôi và chăm sóc 20 đàn ong trên sân thượng của gia đình mình, ngay giữa trung tâm thành phố.

Nhiều người có thể sẽ nghĩ rằng việc nuôi ong trong nhà, đặc biệt là khi có trẻ nhỏ, là điều không nên. Tuy nhiên, loại ong mà anh Bằng đang chăm sóc là loài ong dú, một loại ong không có nọc đốt. Thay vào đó, vết cắn của chúng thậm chí còn nhẹ hơn cả khi bị kiến cắn, và không để lại dấu vết trên da. Điều này có nghĩa là sau khi cắn, ong không gây ra nguy hiểm và không gây tổn thương cho người. Hơn nữa, ngay cả khi bị kích thích bằng cách đứng gần quan sát hoặc gõ vào tổ, ong cũng không bay ra tấn công.

Ong hoàn toàn tự đi tìm thức ăn trong tự nhiên và không cần sự can thiệp của người nuôi. Ong sẽ tự bay quanh khu vực để tìm kiếm thức ăn chỉ cần cửa tổ hướng thoáng được đặt, Đối với những nơi có nguồn thức ăn khan hiếm, ong Dú chỉ có thể bay xa nhưng trong bán kính tầm 2km để thụ phấn.

Theo anh Bằng, Giống ong mà anh đang tạo đang phát triển rất tốt không có bệnh tật hay bị côn trùng khác tấn công. Khi sinh sống ở các khu vực gần rừng, tốc độ nhân đàn nhanh hơn, trong khi ở nội đô, vào mùa xuân khi hoa ra phấn, tốc độ nhân đàn càng nhanh hơn.

“Ong dú, khác với ong mật, không bao giờ rời tổ dù có sự xáo trộn hoặc tiếng ồn,” anh chia sẻ. Chúng cũng chịu khó ra ngoài tìm thức ăn cho tổ.

Ông Bác, một người nuôi ong khác ở Ninh Thuận, nhận xét rằng giống ong dú này có sức chịu đựng tốt hơn so với các giống ong ngoại nhập như ong Ý. Một thùng ong có thể bị giam giữ trong khoảng 15 ngày mà không gặp vấn đề gì. Trong khi ong công nghiệp phải được cung cấp thức ăn vào mọi mùa, ong dú gần như không cần phải được cho ăn. Do tự đi tìm thức ăn, nên sản lượng mật thấp. Muốn lấy mật ở ong Dú thì nên nuôi bầy với số lượng lớn vì chúng vốn không giống các loài ong chuyên về mật.

Mặc dù vậy, mật ong dú có hương vị ngọt thanh, hơi lỏng hơn so với mật của loài ong khác. Giá bán trên thị trường cho mật ong dú khá cao, dao động từ 1,5-2 triệu đồng/lít. Đây là mật hoàn toàn tự nhiên, không qua xử lý từ con người. Sáp ong cũng được sử dụng trong việc chữa bệnh, và nguyên cả con ong dú đều được tận dụng, không bỏ đi bất kỳ phần nào.

Anh Bằng nuôi khoảng 15 đàn ong để lấy mật và thụ phấn cho các cây xung quanh trong vườn. Anh cho rằng, đây là giống ong cảnh, phù hợp cho bất kỳ gia đình nào muốn nuôi một đàn ong, không chỉ để giải trí mà còn để tăng thêm trải nghiệm, kiến thức cho thế hệ trẻ về thế giới động vật.

Loài ong ngủ đông

Ở khu vực phía Bắc, anh Võ Anh Tuấn (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) chia sẻ rằng, vào mùa đông ở miền Bắc, thời tiết lạnh khiến nhiệt độ chỉ từ 16-17 độ, làm cho ong dú không ra khỏi tổ để làm việc. Đối với ong dú, nhiệt độ khoảng 20 độ trở lên mới là điều kiện lý tưởng để họ đi kiếm ăn. Trong trường hợp nhiệt độ không đạt yêu cầu, chúng sẽ ở lại trong tổ và tiêu thụ thức ăn dự trữ.

Hàng tuần, lo ngại rằng ong sẽ không có đủ thức ăn, anh Tuấn bơm mật hoặc mua phấn hoa về xay, nghiền thành bột và đổ thẳng vào tổ cho ong. Thậm chí, trong mùa đông, anh còn lắp thêm hộp xốp, lắp đèn sưởi như ấp trứng gà, có cảm biến nhiệt độ để duy trì ở mức 30 độ C.

Nuôi ong dú từ mùa hè năm 2021, anh Tuấn khẳng định không cần phải lo lắng về nguồn thức ăn cho ong, kể cả khi nuôi chúng trong thành phố và cả khi có trẻ nhỏ trong gia đình. Tuy nhiên, trong mùa đông của miền Bắc, do khả năng kiếm ăn của ong bị hạn chế, đàn ong không phát triển mạnh như ở các khu vực nắng ấm phía Nam. Anh Nguyễn Hữu Trực, chủ cơ sở Ong dú Jichi (TP. Phan Rang, Tháp Chàm, Ninh Thuận) chia sẻ thông tin rằng số lượng tổ bán ra ngoài thị trường trung bình đạt từ 40-50 tổ/tháng, với giá là 2 triệu đồng/tổ. Trọng lượng bao gồm cả hộp tổ, trứng ong, và thức ăn dự trữ là từ 2-3kg, với mật độ khoảng 1.000 con ong. Mỗi năm, một tổ có thể cho ra khoảng 1 lít mật. Trong năm 2021, thú chơi ong dú đã phát triển mạnh mẽ ở các thành phố. Số lượng tổ ong bán được trong năm 2021 là hơn 400 tổ. Người nuôi có thể đạt được thành công mà không cần biết nhiều về kỹ thuật, chỉ cần đặt tổ dưới nắng với ánh bóng râm là điều kiện lý tưởng nhất.

Tuổi thọ của một tổ ong dú có thể lên đến 5 năm, với đa số tồn tại vĩnh viễn. Đúng hơn, ong chúa tồn tại từ 4-5 năm trước khi qua đời. Khoảng 2 tháng trước khi ong chúa qua đời, ong thợ sẽ tạo ra 4-5 trứng để đảm bảo rằng sau khi ong chúa qua đời, có trứng khác để phát triển thành ong chúa mới. Tổ ong tiếp tục phát triển mà không bị gián đoạn, và có những tổ ong tồn tại cả trăm năm trong tự nhiên.

Hiện tại, đây là cơ sở duy nhất trên cả nước có quy trình nuôi ong dú được tổ chức bài bản, và sản phẩm của họ đang trong quá trình đăng ký bản quyền với Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Ninh Thuận.

Ý tưởng nuôi ong dú bắt nguồn từ khi anh Trực gặp thất bại trong việc nuôi ong mật. Tình cờ, anh phát hiện giống ong dú này trong vườn nhà. Tổ ong chúa tồn tại lâu dài, và chúng không rời tổ, không có nọc đốt, thậm chí còn sản xuất mật. Dựa trên những lý do này, anh Trực bắt đầu suy nghĩ về việc thương mại hóa giống ong này từ cuối năm 2018.

Quá trình nghiên cứu và phát triển mất khoảng 3 năm để hoàn thiện một bộ quy trình nuôi ong dú. Từ 3 đàn ong ban đầu, anh Trực đã tăng số lượng lên hàng trăm đàn hiện nay.

Mong muốn của anh Trực là xây dựng một mạng lưới liên kết, mang ong dú đến các khu vực có nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú, để khuyến khích việc nuôi ong dú theo phương thức tự nhiên để thu hoạch mật. Ngoài ra, anh cũng muốn hướng dẫn nhân giống ong dú cho cộng đồng và sau đó thu mua lại mật từ những người nuôi địa phương. Điều này giúp tạo ra thêm nguồn thu nhập cho người dân địa phương, đặc biệt là người Khmer.

Nguồn: vietnamnet-Trần Chung

Bạn đã bao giờ tò mò về cách nuôi ong, luyện mật, tách tổ và cuối cùng là cách lấy mật từ ong Dú chưa? Quy trình này không chỉ là một nghề truyền thống mà còn là một nghệ thuật kỹ thuật cao, yêu cầu sự kiên nhẫn và kiến thức vững chắc về sinh học và hệ sinh thái. Để có được mật ong ngon và chất lượng, người nuôi ong phải tuân thủ nhiều quy trình phức tạp và chi tiết, từ việc chăm sóc đàn ong, tạo chúa, đến việc quay mật và cuối cùng là thu hoạch mật. Hãy cùng khám phá sâu hơn về cách lấy mật từ ong Dú trong bài viết dưới đây.

Hướng dẫn nuôi ong

Lựa chọn đàn ong giống

Đàn ong giống cần phải có nguồn gốc rõ ràng và đáng tin cậy. Ong chúa trong đàn nên dưới 6 tháng tuổi, không nhiễm bệnh ấu trùng, và quân đậu phải kín 2 mặt cầu. Bánh tổ mới nên có màu vàng và đủ trứng, ấu trùng, nhộng, cùng với mật phấn dự trữ. Quá trình cách lấy mật ong dú đòi hỏi sự chăm sóc và kiên nhẫn, nhưng kết quả sẽ là mật ong chất lượng và hiệu suất nuôi ong cao, mang lại lợi ícfnh sức khoẻ, làm đẹp cho người tiêu dùng và kinh tế cao cho người nuôi.

Thùng và cầu ong

Các thùng và cầu ong cần phải đáp ứng đúng tiêu chuẩn về kích thước để đảm bảo sự thoải mái và tiện lợi cho đàn ong.

Chọn địa điểm nuôi ong

Gần nguồn mật và phấn hoa, khoảng cách từ tổ ong đến nguồn thức ăn hiệu quả là khoảng 500 – 700 mét. Chỗ đặt thùng ong cần phải bằng phẳng, khô ráo, mát vào mùa hè và ấm vào mùa đông, đồng thời tránh ngập lụt trong mùa mưa. Trong điều kiện có đầy đủ nguồn mật và phấn, nên bố trí đàn ong với mật độ 40 đàn/ha, và khoảng cách giữa các đàn tối thiểu đối với các đàn có quy mô tối đa 100 thùng, khoảng cách là 2 km.

Dụng cụ nuôi

Để thuận tiện khi di chuyển đàn ong, thùng ong thường được làm từ gỗ khô hoặc nguyên liệu phù hợp, có kích thước bên trong là 46,5 cm (dài) x 38 cm (rộng) x 24,5 cm (cao), và trang bị cửa sổ.

Bao gồm thùng quay mật, dao cắt mật, lưới lọc mật, bộ gắn tầng chân, bộ tạo chúa và mũ lưới là những dụng cụ khác cần thiết.

Tạo chúa

Mục đích của việc tạo chúa là tạo ra các ong chúa mới để nhân thêm đàn ong, thay thế cho ong chúa già, hoặc thay thế cho ong chúa của đàn bị bệnh.

Phương pháp tạo chúa ong

Trong việc chia đàn tự nhiên, việc sử dụng các mũ chúa to, dài, thẳng từ những bầy ong có đông quân và nhiều cầu, khỏe mạnh là cực kỳ quan trọng. Sử dụng dao sắc để cắt gốc mũ chúa khoảng 1,5 cm theo hình chữ V để gắn vào đàn ong cần thay chúa.

Tạo Chúa Cấp Tạo Đầu tiên, cần lựa chọn đàn theo tiêu chuẩn về tụ đàn lớn, năng suất mật cao, không bị nhiễm bệnh ấu trùfng và có tính hiền lành để tạo chúa.

Tiến hành

Bắt chúa khỏi đàn và loại bỏ 1 – 2 cầu. Sau 2 – 3 ngày, đảo ngược kiểm tra và loại bỏ tất cả các mũ chúa trên bề mặt bánh tổ và những mũ chúa đã vít nắp. Bầy ong rú được cho ăn trong 3 – 4 tối liên tục. Khoảng 9 – 10 ngày sau, đảo ngược việc cắt những mũ chúa đã chín để sử dụng.

Khi số đàn ong trong trại từ 10 đàn trở lên, đảo ngược việc tạo chúa theo phương pháp di trùng là cần thiết để kiểm soát thời gian, số lượng và chất lượng của ong chúa.

Chuẩn bị dụng cụ tạo chúa

Quản chúa có đường kính từ 7 đến 7,5 cm, bao gồm khung cầu tạo chúa, kim di trùng, và sáp vít nắp.

Chọn đàn mẹ nên chọn heo tiêu chuẩn đàn làm giống.

Chọn đàn nuôi dưỡng:

Đàn ong rú có đông quân, không mắc bệnh, có dự trữ mật phấn nhiều và thể hiện sự tự nhiên trong việc chia đàn. Tách chúa khỏi đàn nuôi dưỡng và loại bỏ một số cầu để tăng cường vai trò của ong thợ nuôi dưỡng ấu trùng ong chúa, đồng thời cung cấp thêm thức ăn bổ sung cho chúng.

>>> Xem thêm:“Bật mí” mật ong Dú có giá bao nhiêu cho một lít mật

Tách đàn ong Rú

Chia đàn song song

Đây là phương pháp chia 1 đàn ong ban đầu thành 2 đàn mới được đặt song song với nhau, đảm bảo cách đều vị trí ban đầu của bầy ong. Việc này không những tốt cho việc lấy mật ong dú, làm mới tổ chức của bầy, phát triển nhanh hơn.

Tiến hành:

Vào buổi chiều, những ngày thời tiết nắng ấm, đầu tiên cần vệ sinh sạch sẽ thùng không có ván ngắn và đặt cạnh đàn ong muốn chia. Sau đó, chia đều số cầu, số quân và số con (trứng, ấu trùng, nhộng) cũng như thức ăn vào 2 đàn ong mới. Đặt 2 thùng ong song song với nhau, cách nhau khoảng 20 – 30 cm và cách vị trí đàn cũ tương đương . Điều quan trọng là phải nhận biết rõ ong chúa đang ở đàn nào để “giới thiệu” chúa vào đàn mà chưa có chúa. Sau khi chia đàn, cần quan sát ong đi làm về và điều chỉnh vị trí nếu cần thiết. Lưu ý, nếu sử dụng mũ chúa khi chia đàn, sau khi chúa tơ đã tập bay thì không được điều chỉnh vị trí đàn chia nữa.

Chia đàn rời chỗ

Phương pháp này là khi chia một nửa đàn ong giống như chia đàn song song hoặc tách một phần đàn và chuyển đến một vị trí mới, cách xa vị trí đàn cũ.

Chuyển đàn

Mang thùng không và đặt cạnh đàn cần chia. Chuyển một nửa hoặc một phần của đàn với các cầu có mật vít nắp, phấn và con, và quân phủ kín cầu vào thùng, và đặt thùng tại nơi mới có địa hình quang đãng. Khi “giới thiệu” mũ chúa vào đàn mới, nên thực hiện sau khi đàn ong đã được chuyển đến nơi mới.

Tại sao cần quản lý và cho ăn bổ sung?

Quản lý “bốc bay”

Nguyên nhân gây bốc bay của ong có thể do thiếu thức ăn, bị các bệnh thối ấu trùng, hoặc bị các kẻ thù như sâu ăn sáp, kiến, ong rừng tấn công. Để đề phòng, cần duy trì đàn ong có đủ mật và phấn dự trữ, phòng trừ kịp thời các địch hại và kiểm tra định kỳ tình trạng của đàn ong. Khi đàn ong đã bốc bay, cần nhanh chóng bắt lại và đưa vào thùng đã chuẩn bị sẵn, với đủ mật vít nắp, phấn, trứng, ấu trùng và nhộng.

Cho ong ăn bổ sung

Hàng năm, vào những tháng 7 8, 1 2 ở phía Bắc và tháng 7 9 ở các tỉnh phía Nam, khi thời tiết xấu kéo dài hoặc ngoài tự nhiên thiếu thức ăn, cần phải bổ sung cho ong ăn. Cách cho ăn là pha nước đường đặc, tỷ lệ 1,5 đường 1 nước, cho ăn ít lần nhưng lượng nhiều, và tiếp tục cho ăn đến khi các lỗ mật vít nắp đầy. Nhưng việc này không nên sử dụng thường xuyên sẽ ảnh hưởng đến chất lượng do cách lấy mật ong dú. Đối với ong ăn kích thích, nên pha nước đường loãng hơn và cho ăn nhiều lần nhưng lượng ít, để tạo điều kiện thúc đẩy ong chúa đẻ nhiều hơn và kích thích ong thợ tích cực kiếm ăn.

Cách lấy mật ong dú

Bước 1: Xác định tổ lấy mật

Thường thì tổ ong mật sẽ được chia làm 3-4 ngăn, với các nhiệm riêng biệt bao gồm tổ mật (dự trữ thức ăn), tổ trứng, và tổ trữ phấn. Cần xác định tổ lấy mật từ trước để tránh làm ảnh hưởng đến những tổ khác.

Bước 2: Đuổi ong và tổ ra nắng

Gõ nhẹ và thành gỗ (phía gần tổ) để đuổi ong thợ, ong tạo mật đi ra nhanh hơn hoặc đem tổ ra nắng, nơi có ánh sáng thì ong dú sẽ tự rời khỏi nơi làm mật.

Bước 3: Thu hoạch mật ong

• Rửa sạch và phơi khô máy quay mật, dao cắt vít nắp, lưới lọc mật và đồ chứa mật là những dụng cụ cần chuẩn bị.
• Quay mật khi thấy ong đi làm nhiều, các bánh tổ có lỗ tổ mật vít nắp trắng, cơi cao (trên 70% lỗ tổ mật vít nắp), trên cây có khoảng 20 – 25% hoa nở.
• Nơi quay mật phải sạch sẽ.
• Nên quay vào buổi sáng để mật đặc hơn, không lẫn mật mới lấy về.
• Cách lấy mật ong dú tốt nhất : rũ ong khỏi cầu, dùng dao sắc hớt nhẹ vít nắp lỗ tổ mật, đưa dao từ dưới lên trên tránh làm vỡ các lỗ tổ.
• Gắn các cầu đã cắt vít nắp vào khung máy quay và quay đều tay với tốc độ tăng dần. Khi mật đã hết, hãy giảm dần tốc độ để tránh làm vỡ bánh tổ và ngăn chặn việc ấu trùng bị văng ra.
• trả bánh tổ đã quay vào đàn để ong ủ ấm ấu trùng.
• lọc mật bằng vải màn hoặc lưới inox có mặt lưới từ 8 đến 32 lỗ/cm2.

Như vậy, việc bảo quản mật ong Dú là vô cùng quan trọng để đảm bảo chất lượng và an toàn cho sản phẩm. Bằng cách đặt mật trong các can, chai có nắp đậy kín và lưu trữ chúng ở nơi thoáng mát, xa các chất có mùi như dầu hoả, mắm tôm, chúng ta có thể giữ cho mật ong luôn tươi ngon và an toàn cho sức khỏe. Hy vọng rằng bài viết này, Foodmap đã cung cấp cho bạn hiểu rõ hơn về cách nuôi loài ong Dú và cách lấy mật từ chúng.

Mật ong dú, với màu nâu cánh gián đặc trưng, mang lại một trải nghiệm vị ngọt nhưng hơi chua chua độc đáo. Dù mỗi lần khai thác chỉ thu được ít lượng mật, nhưng giá trị của nó lại vô cùng cao. Tại sao mật ong dú lại được đánh giá cao đến vậy? Mật ong Dú có giá bao nhiêu? Liệu đây chỉ là do vị ngon mê ly hay có những đặc tính độc đáo nào khác của nó khiến cho mật ong dú trở thành một sản phẩm có giá trị đặc biệt? Foodmap sẽ cùng bạn giải đáp những bí ẩn về loài ong Dú này.

Mật ong Dú là gì?

Mật ong dú là một loại mật ong đặc biệt, có màu nâu cánh gián và vị ngọt hơi chua, tạo nên một hương vị độc đáo và thú vị. Đặc điểm này xuất phát từ độ axit cao hơn và độ thủy phân tăng so với mật ong truyền thống. Nhờ vào tính chất đặc biệt này, mật ong dú không chỉ là một nguồn dinh dưỡng quý giá mà còn có nhiều tác dụng trong lĩnh vực dược phẩm và mỹ phẩm. Sáp và mật ong rú của ong dú cũng được sử dụng rộng rãi trong việc chăm sóc da và giữ gìn sắc đẹp.

Điểm khác biệt ở ong Rú

Trong thế giới của mật ong, sự đa dạng không chỉ nằm ở vị ngon và hương thơm mà nó mang lại, mà còn ẩn chứa trong cách thức thu thập và sản xuất. Trong khi mật ong thông thường bao gồm đường tự nhiên và mật từ nhiều loại hoa khác nhau, mật ong dú lại là một ngoại lệ. Điều này bởi vì ong dú chỉ lấy phấn hoa từ các loại hoa mà chúng thích, không ăn đường và không hút mật. Do đó, mật ong dú được xem là nguyên chất 100%, cực kỳ quý giá và độc đáo trong thế giới của mật ong.

Trong tự nhiên, ong dú thường xây tổ trong các nơi như bọng cây, trong tổ mối và các khe nứt trong vật liệu tự nhiên. Tổ lớn nhất của ong dú có kích thước khoảng 20–25 cm x 30–40 cm và có thể chứa đến 0,4-0,7 lít mật ong dú. Mật ong dú là một nguồn dưỡng ngọt ngào, mà còn chứa nhiều dưỡng chất quý giá như magie, kali, canxi và các loại axit amin cần thiết cho sức khỏe cơ thể. Điều này làm cho mật ong dú trở thành một nguồn dinh dưỡng tự nhiên và là một phần quan trọng của chế độ ăn uống và sức khỏe hàng ngày. 

Lợi ích

Đây chưa phải là câu trả lời cho tất cả câu hỏi trên, nhưng phần nào giúp bạn hình dung về giá trị của chú ong nhỏ này. Với thành phần 100% mật ong dú tự nhiên, sản phẩm này rất tốt cho sức khỏe và mang lại nhiều lợi ích đặc biệt:

• Sát trùng,  giải độc, chống viêm và giảm đau.
• Hỗ trợ điều trị các vấn đề viêm họng, viêm xoang.
• Cải thiện hệ tiêu hóa bằng cách chữa trị các vấn đề như bệnh dạ dày, viêm đường tiêu hóa, viêm đại tràng, táo bón và ợ hơi.
• Thanh nhiệt, cung cấp dưỡng chất và tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, đặc biệt là trong các trường hợp như người già, trẻ em còi cọc suy dinh dưỡng và người mới ốm dậy.
• Không chứa đường, nên mật ong dú là sự lựa chọn tuyệt vời cho những người đang giảm cân hoặc có vấn đề về đường huyết cao.
• Có thể hỗ trợ quá trình giảm cân nhờ vào tác động kích thích hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn, giúp cải thiện quá trình giảm béo.
• Với những lợi ích đa dạng như vậy, việc bổ sung mật ong dú vào chế độ dinh dưỡng hàng ngày sẽ mang lại nhiều lợi ích sức khỏe và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Mật ong dú không chỉ là một nguồn dưỡng chất quý giá cho sức khỏe mà còn mang lại nhiều lợi ích làn da:

• Loại bỏ tế bào chết và các cặn bụi bẩn còn sót lại trên da mặt. Mật ong dú rất thích hợp để tẩy trang và rửa mặt hàng ngày, giúp da sạch sẽ và tươi mới.
• Hỗ trợ trong việc trị mụn trứng cá, giúp làm dịu và làm mờ các vết mụn hiệu quả.
• Ngăn ngừa quá trình lão hóa của da, bảo vệ da khỏi tác động của tia cực tím, đồng thời cung cấp và duy trì độ đàn hồi cho da, giúp da luôn trẻ trung và săn chắc.
• Cung cấp độ ẩm cho da, giúp da trở nên mềm mại, căng tràn sức sống, đặc biệt là đối với da khô, nứt nẻ.
• Nuôi dưỡng da và cung cấp các chất thiết yếu giúp da luôn khỏe mạnh và rạng rỡ.

Cách dùng

Đối với sức khỏe

• Khởi đầu một ngày mới với một ly nước ấm pha cùng mật ong dú là một cách tuyệt vời để kích thích hệ tiêu hóa và đưa ra năng lượng cần thiết. Mật ong dú, với thành phần tự nhiên và dưỡng chất giàu giúp đào thải chất độc qua đêm và cung cấp năng lượng cho cơ thể trong suốt cả ngày. 
• Bạn có thể thưởng thức mật ong dú vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày, uống trực tiếp hoặc kết hợp với các loại thức uống khác như trà xanh, nước nghệ hoặc nước chanh để tăng thêm hương vị và lợi ích dinh dưỡng.

Đối với sắc đẹp

• Mật ong dú không chỉ là một nguồn dinh dưỡng tốt cho cơ thể mà còn là một lựa chọn tuyệt vời cho việc chăm sóc da hàng ngày. Bạn có thể áp dụng mật ong dú trực tiếp lên da sau khi làm sạch, để nguyên trong khoảng 10-15 phút trước khi rửa lại bằng nước. Kết quả sẽ là làn da mềm mịn và sạch sẽ hơn. 
• Để tạo mặt nạ dưỡng da, bạn có thể kết hợp mật ong dú với bột trà xanh, sữa chua, lòng đỏ trứng gà hoặc tinh bột nghệ.

Mật ong Dú giá bao nhiêu?

Giá trị của mật ong dú không chỉ là mật mà còn là tổ của chúng. Nó vốn là một loại thực phẩm quý hiếm, được biết đến với những tác dụng tốt cho sức khỏe. Với mức giá dao động từ 800.000đ đến 900.000đ đối với mỗi lít, thậm chí có thể lên đến 1.800.000đ đến 2.000.000đ/lít vào đỉnh điểm, mật ong dú được coi là một trong những loại mật ong đắt đỏ nhất trên thị trường, vượt xa so với mật ong rừng thông thường. Không chỉ có mật ong, mà phấn hoa và sáp ong dú cũng là những sản phẩm thiên nhiên được người tiêu dùng ưa chuộng. Điều này cho thấy sự đa dạng và giá trị cao của các sản phẩm từ ong dú.

Với sự tăng trưởng nhu cầu của thị trường, nghề nuôi ong dú đã trở thành một ngành nghề thu hút nhiều dân cư sinh sống ở khu vực gần rừng. Kỹ thuật nuôi ong dú ngày càng được nâng cao và phát triển, tạo ra những sản phẩm mật ong dú chất lượng và đa dạng, góp phần nâng cao giá trị của ngành công nghiệp mật ong tự nhiên.

Bảo quản mật như thế nào?

Để bảo quản mật ong dú một cách tốt nhất, việc chọn nơi lý tưởng để lưu trữ là rất quan trọng. Môi trường có nhiệt độ từ 21 độ C đến 26 độ C được coi là lý tưởng nhất để bảo quản mật ong, giúp giữ cho mật ong sử dụng được lâu hơn.

Ngoài ra, cần tránh đặt mật ong ở những nơi có ánh sáng mặt trời chiếu trực tiếp. Ánh sáng mặt trời không chỉ làm mất màu và làm thay đổi hương vị của mật ong mà còn khiến cho mật ong dễ bị oxi hóa và biến chất. Do đó, nếu muốn bảo quản mật ong một cách tốt nhất, hãy đặt chúng ở nơi thoáng mát và tránh xa ánh sáng mặt trời trực tiếp. Điều này giúp mật ong được giữ nguyên chất lượng và hương vị tốt nhất trong thời gian dài. Foodmap mong rằng qua bài viết bạn đã có câu trả lời cho câu hỏi:”mật ong Dú có giá bao nhiêu?” 

Ong dú – những chiến binh nhỏ bé, làm lòng người kinh ngạc bởi sức mạnh và khả năng độc đáo của chúng. Mặc dù thức ăn chính của chúng là mật hoa và phấn hoa, sự khác biệt đáng chú ý là chúng chỉ lấy mật hoa từ thực vật mà không cần đến mật ong đã được sản xuất từ tổ ong chúa. Điều này gợi ra câu hỏi: Làm thế nào chúng có thể chuyển đổi mật hoa thành mật ong dú? Hãy cùng foodmap khám phá bí ẩn đằng sau sự đặc biệt của ong dú.

Phân biệt cách gọi “mật ong Dú” Và “mật ong”

“Mật ong” và “mật ong dú” là hai khái niệm đặc biệt được sử dụng để phân biệt giữa mật ong của ong mật và mật ong của ong dú. Hai loại này khác biệt đáng kể về chất lượng, thành phần và cách chúng được tạo ra bởi các loài ong khác nhau.

Trong định nghĩa thông thường, “mật ong” thường chỉ đề cập đến mật ong được tạo ra bởi loài ong mật Châu Âu hoặc các loại ong mật khác. Tuy nhiên, “mật ong dú” là thuật ngữ dùng để chỉ mật ong được sản xuất bởi ong dú. Sự khác biệt chủ yếu xuất phát từ loài hoa mà các loại ong này thu thập mật, cùng với quy trình sản xuất mật ong đặc biệt của chúng.

Để phân biệt rõ ràng giữa “mật ong” của ong mật và “mật ong” của ong dú, cách tiếp cận khác nhau có thể được sử dụng tùy thuộc vào vùng lãnh thổ và ngôn ngữ địa phương. Ở Úc, người ta thường sử dụng thuật ngữ “sugar bag honey” để chỉ mật ong của ong dú, đây là một cách tiếp cận rộng rãi và thích hợp. Tuy nhiên, ở Việt Nam, người ta thường sử dụng thuật ngữ “mật ong dú” để phân biệt rõ ràng giữa mật ong của ong dú và mật ong của ong mật.

Bằng cách sử dụng các thuật ngữ phù hợp và thông thạo, chúng ta có thể truyền đạt một cách chính xác và hiệu quả về sự khác biệt giữa hai loại mật ong này.

Với tinh thần tôn trọng và thích nghi với thói quen ngôn ngữ của người Việt Nam, chúng ta sẽ tiếp tục sử dụng cụm từ “mật ong dú” để chỉ mật ong được tạo ra bởi những con ong dú, và cụm từ “mật ong” sẽ dành riêng để chỉ mật ong được sản xuất bởi những con ong mật. Trong bài viết này, tôi đã áp dụng cách sử dụng này để truyền đạt thông điệp một cách rõ ràng và chính xác.

Phải là mật ong cứ không phải là mật hoa?

Như chúng ta đã biết, thức ăn chính của ong là mật hoa và phấn hoa. Tuy nhiên, điều đáng ngạc nhiên là ong lại dành nhiều thời gian và công sức để chuyển đổi mật hoa thành mật ong, một quá trình mất hơn 200 công đoạn và kéo dài hơn 30 ngày. Vậy tại sao ong lại đầu tư vào quá trình này? Có lẽ không phải vì chúng quá rảnh rỗi.

Thực tế, việc sản xuất mật ong không chỉ là một sở thích hay một lựa chọn của ong, mà là một nhiệm vụ bắt buộc mà chúng phải thực hiện để tồn tại. Mật ong không chỉ là thức ăn cho ong mà còn là nguồn dinh dưỡng quan trọng cho toàn bộ tổ ong. Ngoài ra, mật ong còn giúp bảo quản thức ăn và duy trì sự ẩm mịn trong tổ ong, bảo vệ chúng khỏi vi khuẩn và nấm mốc có thể gây hại. Vậy nên, việc chuyển đổi mật hoa thành mật ong không chỉ là một hành động ngẫu nhiên mà là một phần quan trọng của chu trình sống của ong, đảm bảo sự sống và phát triển của cả tổ ong.

Ong xử lý mật hoa và phấn hoa nhằm bảo quản chúng để sử dụng sau này. Quá trình chế biến phấn hoa bởi các con ong không chỉ giúp cải thiện khả năng tiêu hóa của ong non và ấu trùng, mà còn giúp chúng tiếp nhận dưỡng chất một cách dễ dàng khi hệ tiêu hóa của chúng chưa hoàn thiện.

Tương tự, việc “luyện” mật hoa thành mật ong cũng giúp bảo quản mật lâu hơn và giữ cho nó ở trạng thái có thể sử dụng được. Điều này làm tăng tính ổn định và sự lâu dài của nguồn dinh dưỡng trong tổ ong, đồng thời cung cấp cho chúng nguồn năng lượng và dưỡng chất cần thiết trong quá trình sinh tồn và phát triển.

Bởi vì môi trường trong tổ ong dú ẩm ướt, nóng và kém lưu thông không khí, điều này tạo ra điều kiện lý tưởng cho sự phát triển của cả những vi sinh vật có lợi và có hại. Một số vi sinh vật này có thể gây hư hỏng và tạo ra nấm mốc trên thức ăn được dự trữ. Tương tự như cách chúng ta sử dụng sữa để làm phô mai hoặc ướp nho với đường để tạo ra rượu, mục đích là để bảo quản thức ăn được lâu hơn và tạo ra một sản phẩm mới có thể lưu trữ được lâu hơn so với thức ăn tươi ngon ban đầu.

Vì vậy, con ong sẽ xử lý thức ăn của chúng để bảo quản được lâu hơn và sử dụng sau này, và đó là lý do tại sao chúng tạo ra mật ong – một thứ ngọt, đặc, vàng óng mà con người biết và yêu thích.

Quy trình “luyện” mật ong từ mật hoa của ong Dú

Tại hoa, mật hoa được nuốt vào một cơ quan gọi là “diều”, nơi nó được mang về tổ. Khi đến tổ, các con ong đang mang mật trong diều sẽ nuốt mật hoa xuống bụng của chúng, sau đó nôn ra cho một hoặc nhiều ong khác bên trong tổ tiếp nhận và xử lý.

Những con ong dú làm việc ở trong tổ không chỉ ăn mật hoa mà còn mang nó trong diều của chúng. Sau đó, chúng đi đến các túi dự trữ mật hoa mà chưa được đóng nắp, và ong dú thợ nhã mật hoa đã tiếp nhận từ ong kiếm mật hoa bên ngoài tổ đang mang trong diều của mình vào túi chứa mật này.

Nếu lượng mật hoa vượt quá nhu cầu tiêu thụ hiện tại của đàn ong, số dư sẽ được chuyển đổi thành mật ong dú để dự trữ và sử dụng sau này. Quá trình này, được gọi là làm chín mật ong, đúng cho cả định nghĩa của cả mật ong mật và mật ong của ong dú.

Mật ong chín liên quan đến quá trình làm mất nước của mật hoa và sự thêm vào các enzym. Vi sinh vật có thể đóng vai trò trong quá trình làm chín mật ong bằng cách tạo ra các enzym riêng của chúng.

Ở ong dú, quá trình dự trữ và làm chín mật ong xảy ra trong túi mật, một cấu trúc đặc trưng được tạo bởi keo ong hoặc sáp ong. Tại đây, ong thợ tách nước trong mật hoa bằng cách nuốt một giọt mật hoa, sau đó nhã nó ra lại đồng thời quạt cánh để tạo ra dòng không khí trên các giọt mật. Quá trình này được lặp lại hàng trăm lần, tạo điều kiện lý tưởng cho việc chuyển đổi mật hoa thành mật ong chín.

Sau nhiều lần lặp lại như vậy, hàm lượng đường trong mật ong tăng lên do nước trong mật hoa đã bốc hơi đi gần hết. Mật hoa trở nên đặc hơn và được đưa trở lại trong túi mật ong. Lúc này, mật hoa đã chín và được gọi là mật ong dú. Túi mật ong sau đó được đóng kín lại. Một khi túi mật ong vừa mới được đóng kín, nó có thể được dùng để dự trữ trong thời gian rất lâu hoặc được sử dụng ngay tùy thuộc vào nhu cầu thức ăn của bầy ong.

Số lượng mật được làm ra từ một tổ ong Dú

Kể từ năm 2015, Ong Dú JiChi tại Việt Nam đã tiến hành thử nghiệm và điều chỉnh kích thước và thiết kế của thùng nuôi ong dú của họ. Đến giữa tháng 6 năm 2019, họ đã hài lòng với hiệu suất hoạt động của các thùng ong và bắt đầu tăng số lượng tổ ong một cách nhanh chóng. Trong vòng một năm, năng suất của các thùng ong đã được đo đạc, trung bình mang lại khoảng 1 lít mật ong dú cho mỗi tổ mỗi năm. Việc khai thác mật ong được thực hiện mỗi 6 tháng tại các khu vực có nguồn hoa ổn định quanh năm.

Đừng kì vọng rằng ong Dú phát triển bằng với của sự phát triển của ong mật vì vài lý do sau đây:

1. Xu hướng đầu tư số đông

Thị trường mật ong của giống ong mật cụ thể, như ong ý, đang trải qua một sự tụt dốc không phanh, nhất là khi có ngày càng nhiều người nuôi ong du mục rời bỏ ngành này. Thực tế là, không thể kỳ vọng rằng người ta sẽ nuôi một loài vật mà sản phẩm của nó lại gặp phải nhiều định kiến không tốt từ phía người tiêu dùng.

Với chất lượng và hương vị đặc trưng “hiếm có khó tìm” của mật ong dú, không ngạc nhiên khi người nuôi ong mật đang dần chuyển hướng sang việc nuôi ong dú để khai thác mật. Điều này hoàn toàn dễ hiểu với xu hướng hiện nay.

2. Điểm bảo hoà của thị trường

Khi thị trường đạt đến cực đỉnh như hiện tại với loài ong ý, việc lạm dụng thức ăn, thuốc và chất kích thích để kích thích ong đi làm và ong chúa đẻ cực khỏe nhằm tăng sản lượng mật đã ảnh hưởng đến chất lượng và hương vị của mật ong tự nhiên. Chúng ta không nên kỳ vọng rằng những con ong dú cũng sẽ phát triển mạnh mẽ như vậy và đánh mất bản chất tự nhiên và thuần khiết của mật ong dú. Nếu điều này xảy ra, đó sẽ là một điều đáng tiếc thực sự.

3. Sản lượng mật do ong dú tạo ra ít hơn ong mật đến 50 lần

Không có gì đáng ngạc nhiên khi trọng lượng của ong thợ trong giống ong mật ý lên đến khoảng 100 mg, vượt xa gấp 50 lần so với trọng lượng của ong thợ trong giống ong dú Lisotrigona Furva, chỉ khoảng 2 mg. Điều này giải thích tại sao chúng có khả năng bay xa hơn và mang được nhiều phấn hoa và mật hoa hơn.

Tổ ong mật giống ong Châu Âu tiêu chuẩn có số lượng ong nhiều hơn gấp 10 lần so với tổ ong dú giống Lisotrigona Furva. Trong một tổ ong mật tiêu chuẩn, có khoảng 50 ngàn con ong, trong khi đó, tổ của loài ong dú Lisotrigona Furva trung bình chỉ có khoảng 5 ngàn con cho một tổ phát triển mạnh.

Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi một tổ ong mật Châu Âu (ong ý) có thể sản xuất 50kg mật ong trong một năm, vượt xa gấp 50 lần so với mật ong của một tổ ong dú.

Tại sao mật của ong Dú lại loãng hơn mật các loài ong tạo mật khác?

Những con ong dú phải làm việc chăm chỉ hơn rất nhiều để làm bốc hơi nước trong mật hoa, bởi vì sự lưu thông không khí trong tổ của chúng rất kém. Tổ ong dú là một cấu trúc khép kín và thiếu thông gió so với tổ ong mật. Điều này tạo ra một thách thức lớn cho những con ong dú, đặc biệt là những con có kích thước nhỏ hơn ong mật, khi cố gắng đạt có hàm lượng nước rất ít trong mật ong. Do đó, mật ong của những con ong dú thường có độ lỏng cao hơn so với mật ong của ong mật, chính vì lý do này.

Trong một thí nghiệm với tổ ong dú của giống Trinidad có kích thước lớn, hàm lượng đường của các túi mật bắt đầu ở mức 50% và tăng 2% đến 4% mỗi ngày, đạt nồng độ cuối cùng là 70% đến 80%. Trong quá trình luyện mật, mật ong dú cũng trở nên chua hơn. Điều này bởi vì axit cao giúp ức chế sự phát triển của vi sinh vật có thể làm hỏng mật ong. Độ chua của mật ong chủ yếu là do việc thêm vào các enzym glucose oxidase được tạo ra trong tuyến nước bọt của ong. Enzym này chuyển đổi glucose thành axit gluconic nhằm bảo quản mật ong không bị lên men trong khi với hàm lượng nước cao hơn mật ong của ong mật.

Lượng mật ong dự trữ tự nhiên trong tổ ong phụ thuộc vào nhiều yếu tố, nhưng đối với tất cả các loài ong dú, có một đặc điểm chung là lượng mật ong trong mỗi tổ sẽ tăng dần theo thời gian. Điều này có nghĩa là, với các giống ong dú nuôi trong thời gian dài, lượng mật ong tích luỹ trong tổ sẽ ngày càng nhiều hơn. Trái ngược với các tổ ong mật tự nhiên, chúng thường chỉ tồn tại từ 1 đến 2 năm tại một vị trí cố định trước khi bốc bay đi tìm nguồn hoa mới.

Nguồn: hocnuoiongdu

Mật ong là một chất lỏng có hương vị ngọt ngào, được thu thập trực tiếp từ sáp ong do các con ong thu thập từ hoa. Có hàng trăm loại mật với mùi, màu sắc và hương vị đa dạng. Thành phần chính của chất lỏng này bao gồm hỗn hợp đường, axit amin, vitamin, khoáng chất, sắt, kẽm và chất chống oxy hóa. Nó được sử dụng như một chất làm ngọt trong thực phẩm và dược phẩm. Mật ong không chỉ là một loại thuốc quý mà còn được sử dụng trong các liệu pháp làm đẹp tự nhiêu. Bên cạnh đó đây là nguyên liệu làm đẹp da cho phái đẹp với mật ong tự nhiên.

Thành phần và công dụng

Mật ong, làm đẹp da “thần dược”, được nhiều chị em yêu thích và ưa chuộng. Mật ong chứa nhiều vitamin A, B, E… và các khoáng chất cần thiết như canxi, kẽm, đồng thời có chứa chất chống oxy hóa hiệu quả giúp bảo vệ và nuôi dưỡng làn da. Hàm lượng chất chống oxy hóa trong mật ong ngăn chặn quá trình lão hóa da, giúp da trở nên tươi trẻ hơn.

Nguyên liệu làm đẹp tự nhiên

Mật ong có thể nói là nguyên liệu thiên nhiên khá quen thuộc đối với mọi chị em phụ nữ yêu thích làm đẹp da. Dưỡng da bằng mật ong là một trong những bí quyết giúp làn da trở nên hồng hào, mịn màng một cách rõ rệt, đồng thời còn có khả năng hiệu quả trong việc trị mụn và làm mờ vết thâm.

Giá trị của mật ong tự nhiên

Mặt nạ dưỡng ẩm từ mật ong tự nhiên có thể được tạo ra bằng cách áp dụng mật ong trực tiếp lên da mặt.

Nguyên liệu chính: 1 thìa mật + nước ấm nên hạn chế dùng chanh để/lần.

Cách thực hiện rất đơn giản bạn chỉ cần thực hiện đúng theo hướng dẫn sau:

• Đầu tiên: mở màn với nước ấm ( gợi ý nhỏ: nếu da mụn nhạy cảm thì nên 30 độ C còn với da bình thường thì 34 độ C, hay cảm nhận bằng mu bàn tay của bạn rồi xoa nhẹ lên mặt) để bề mặt da hấp thụ dễ dàng hơn vì các lỗ chân lông sẽ giãn nở, kèm theo 1 thìa mật ong tự nhiên, xoa đều lên mặt.
• Thứ hai: sau khi mật ong đã được xoa đều trên mặt, hãy kết hợp với việc massage để tăng sự hấp thụ của bề mặt da.

Thời gian: Cứ mỗi  tuần thì bạn có thể làm 2-3 lần, nhiều quá sẽ không tốt. Tốt nhất bạn nên sử dụng mật ong tự nhiên chưa qua tinh chế thì việc cân bằng da, vệ sinh và diệt khuẩn sẽ an toàn hơn.

Hoà quyện mật ong với chanh và cà chua

Để làn da của bạn thật sự đẹp và khỏe mạnh thì bạn không nên bỏ qua hỗn hợp này, với sự kết hợp của cà chua, chanh và nguyên liệu chính của chúng ta đó là mật ong tự nhiên. Liệu lượng cho hỗn hợp làm đẹp gồm có nửa quả cà chua chín, 1 muỗng cốt chanh và cuối cùng là 1 muỗng mật ong tự nhiên.

Đầu tiên rửa sạch cà chua rồi cho vào máy xay nhuyễn, thứ hai trộn cà chua được xay nhuyễn với nước cốt chanh (lưu ý không nên lạm dụng chanh, bởi tính axit có trong chanh sẽ làm da mặt mỏng và dễ bị kích ứng), 1 muỗng mật ong tự nhiên rồi đắp lên da để tự khô khoảng 15 phút. Cuối cùng, rửa mặt sạch với nước ấm ( chú ý nhiệt độ), tác động nhẹ vào da và thoa kem dưỡng.

Lưu ý: Giới hạn 2-3 lần/ tuần sẽ có hiệu quả rõ như: da sáng hơn, mịn màng hơn.

Mật ong nghệ

Bên cạnh đó, bạn cũng có thể tận dụng mật ong, nghệ và sữa chua để chăm sóc da mỗi ngày và mang lại hiệu quả tốt cho làn da của bạn.

Nguyên liệu chính: 1 muỗng cà phê bột nghệ + 1 muỗng cà phê mật ong/lần

Đầu tiên chuẩn bị các nguyên liệu và trộn đều chúng lại với nhau sao cho hỗn hợp sánh mịn. Tiếp theo, dùng tay thoa đều lên mặt, giữ yên hỗn hợp ở đó trong vòng 20 phút rồi rửa sạch.

Với khoảng 2-3 lần trên 1 tuần và cứ duy trì như vậy thì bạn sẽ làm cho làn dan mình trắng hồng.

Kết hợp mật ong với trứng gà

Lòng trắng trứng không chỉ chứa nhiều protein mà còn giúp kiểm soát lượng bã nhờn trên da, loại bỏ bụi bẩn tích tụ và se khít lỗ chân lông. Tác dụng thực sự của trứng gà là tạo sự đàn hồi cho da và cải thiện tình trạng thâm nám. Sự kết hợp giữa mật ong và lòng trắng trứng không chỉ làm sạch da mà còn bổ sung dưỡng chất cho da.

Nguyên liệu đơn giản theo tỉ lệ 1 quả trứng gà + 1 thìa mật ong /lần

Đầu tiên thoa đều hỗn hợp vừa trộn lên mặt, tránh vùng da quanh mắt. Lấy 1 lòng trắng trứng gà trộn với 1 thìa mật ong. Sau đó, canh thời gian 15- 30 phút bắt đầu rửa sạch với nước khi mặt nạ bắt đầu se lại. Đây là hỗn hợp rất dễ gây khô da nên bạn cần chuẩn bị kem dưỡng ẩm cho mình để tránh làn da bị kích ứng với hỗn hợp.

Kết hợp giữa mật ong và sữa tươi

Mật ong và sữa tươi đều là những thành phần có tác dụng tuyệt vời trong việc làm đẹp, chúng giúp da trở nên mềm mại, mịn màng và tươi sáng hơn. 

Để thực hiện, bạn cần chuẩn bị 1 thìa mật ong và 2 thìa sữa tươi không đường. Trộn đều các nguyên liệu để tạo thành hỗn hợp đồng nhất. Sau khi tẩy trang, thoa đều hỗn hợp lên mặt và thực hiện các động tác massage nhẹ nhàng để các dưỡng chất thấm sâu vào da. Để khoảng 15-20 phút rồi rửa mặt bằng nước sạch. Sử dụng cách này khoảng 2-3 lần một tuần sẽ giúp da có sự thay đổi tích cực.

Kết hợp mật ong và sữa chua

Bên cạnh việc làm trắng da, mặt nạ mật ong và sữa chua không đường cung cấp khả năng dưỡng ẩm tối ưu cho da, ngăn ngừa nếp nhăn và lão hóa, giúp da trở nên sáng mịn. Công thức này giúp se khít lỗ chân lông, giữ ẩm cho da, giúp da trở nên chắc khỏe.

Nguyên liệu gồm 2 thìa mật ong + 2 thìa sữa chua không đường/lần

Việc kết hợp mật ong và sữa chua, trộn đều để tạo thành hỗn hợp hòa quyện. Sau khi rửa sạch mặt, thoa đều hỗn hợp lên da và massage nhẹ nhàng để dưỡng chất thẩm thấu vào da. Đợi khoảng 15-20 phút, sau đó rửa sạch mặt bằng nước ấm.

Hãy tham khảo thêm: 3 cách làm mặt nạ sữa chua mật ong phù hợp với mọi loại da.

Nên chú ý gì khi làm đẹp tại nhà

Nếu bạn muốn sử dụng mật ong để chăm sóc da, hãy chọn mật ong tự nhiên từ những cơ sở uy tín để đảm bảo chất lượng. Trước khi áp dụng mật ong hoặc các hỗn hợp khác lên da mặt, bạn nên thử nghiệm trước trên vùng da tay và quan sát để tránh kích ứng có thể xảy ra.

Hãy tìm hiểu cách kết hợp mật ong với các nguyên liệu phù hợp với loại da của bạn để đạt được hiệu quả tốt nhất. Việc chăm sóc da bằng mật ong đòi hỏi sự kiên nhẫn và kiên trì với cách này.

Không nên đắp mật ong qua đêm

Không nên để mật ong trên da và để qua đêm, vì mật ong có thể làm tắc nghẽn lỗ chân lông, gây ra viêm da và mụn. Đặc biệt với da dầu, bạn càng không nên để mặt nạ mật ong qua đêm. Thời gian lý tưởng để dưỡng da với mặt nạ mật ong là từ 15 đến 20 phút và sau đó phải rửa mặt bằng nước ấm.

Gợi ý một số loại mật ong chuyên dùng để làm đẹp

Nên sử dụng mật ong thô (mật ong tự nhiên) của các loại ong như: ong dú,…để làm đẹp và nên mua ở những cơ sở uy tín để đảm bảo chất lượng tốt nhất. Mật ong thô có thể được sử dụng như một chất tẩy tế bào chết tự nhiên. Việc thoa mật ong thô lên mặt sẽ giúp giảm sự hình thành các mảng da xỉn màu.