Mới đây, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) đã ban hành quy định yêu cầu kiểm dịch 100% lô hàng thực vật nhập khẩu và cả lô hàng chế biến tái xuất. Tuy nhiên, tình hình nguồn nhân sự kiểm dịch hạn chế đã khiến cho các doanh nghiệp chế biến thực phẩm đứng trước nhiều khó khăn. Họ phải đối mặt với tình trạng chờ đợi kéo dài, sự bất lợi trong việc thực hiện đơn hàng và tình trạng xoay vòng vốn khó khăn.
Theo cuộc trò chuyện với Thanh Niên ngày 26.9, ông Vũ Thái Sơn, Tổng Giám đốc Công ty CP Long Sơn và Chủ tịch Hội Điều Bình Phước, đã thảo luận về tình hình khó khăn mà các doanh nghiệp điều đang phải đối mặt. Ông Sơn đã chia sẻ rằng các doanh nghiệp xuất khẩu điều đã có hơn 30 năm kinh nghiệm, và trong suốt thời gian này, quá trình kiểm dịch thực vật diễn ra khá thuận lợi. Tuy nhiên, gần đây, đã có sự thay đổi trong quy trình kiểm dịch, khi các cơ quan kiểm dịch yêu cầu kiểm tra 100% các lô hàng hạt điều đăng ký xuất khẩu tại nhà máy của các doanh nghiệp trên khắp tỉnh Bình Phước. Sự thay đổi này gây ra một loạt khó khăn do sự thiếu hụt nguồn nhân lực cho công tác kiểm dịch, đặc biệt tại khu vực cảng TPHCM, nơi lượng hàng hóa lớn. Mặc dù Chi cục Kiểm dịch II đã ủy quyền cho Kiểm dịch thực vật tại cửa khẩu Hoa Lư để thực hiện kiểm tra cho các lô hàng điều xuất khẩu từ Bình Phước, tình hình vẫn chưa được cải thiện do nguồn nhân sự kiểm dịch tại Hoa Lư cũng bị hạn chế. Khoảng cách xa giữa Hoa Lư và các huyện của Bình Phước gây ra sự lãng phí thời gian di chuyển và ảnh hưởng đến kế hoạch xuất hàng cũng như quay vòng vốn của các doanh nghiệp.
Ông Bạch Khánh Nhựt, Phó Chủ tịch Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas), cũng chia sẻ lo ngại về tình trạng này. Ông lưu ý rằng quy trình kiểm dịch lô hàng thực vật nhập khẩu, đặc biệt trong lĩnh vực hạt điều, đang gặp nhiều khó khăn do nguồn nhân lực của lực lượng chức năng không đủ để đáp ứng nhu cầu. Ông nhấn mạnh rằng khi tàu hàng cập cảng với hàng ngàn container, nguồn nhân lực của Cục Bảo vệ thực vật không đủ. Nhiều doanh nghiệp thành viên của Vinacas đang phải đối mặt với khó khăn này và đã đưa ra kiến nghị. Tuy nhiên, thách thức này liên quan đến nguồn nhân lực của cơ quan quản lý và không dễ dàng giải quyết.
Ông Sơn tiếp tục đánh giá rằng quy trình kiểm dịch thực vật hiện tại đã tạo ra sự trùng lặp không cần thiết. Trước khi xuất khẩu, lô hàng điều đã phải trải qua quá trình kiểm định chất lượng bởi đơn vị giám định độc lập như Vinacontrol, Cafecontrol, SGS, BV, và nhiều đơn vị khác. Điều này đã bao gồm việc lấy mẫu ngẫu nhiên ít nhất 10% tổng số thùng carton của lô hàng, sau đó tiến hành phân tích và kiểm định mẫu một cách kỹ lưỡng. Ông Sơn lưu ý rằng các đơn vị giám định độc lập đã thực hiện quy trình kiểm định này một cách cẩn thận và chịu trách nhiệm cao hơn so với cơ quan kiểm dịch thực vật. Họ tập trung vào việc lấy mẫu nhiều hơn, kiểm tra và phân tích mẫu một cách chi tiết, và đảm bảo chất lượng của sản phẩm. Do đó, ông Sơn cho rằng việc cơ quan kiểm dịch thực vật thực hiện một lần nữa kiểm định lô hàng là không cần thiết và gây lãng phí thời gian và nguồn lực.
Hiện nay, các doanh nghiệp điều đang đối mặt với nhiều khó khăn và thua lỗ do giá bán thấp, trong khi giá nguyên liệu và chi phí sản xuất tăng. Do đó, họ cần sự hỗ trợ và tháo gỡ về thể chế và chính sách để tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất và kinh doanh.
Nguồn: Vinacas