(10/9/2023) Tổng quan về xuất nhập khẩu nông sản giữa Việt Nam và Mỹ: Việt Nam nhập khẩu 14 tỷ USD, người Mỹ ưa chuộng các mặt hàng từ trái dừa đến cá tra của Việt Nam.
Vào đầu tháng 8/2023, thông tin từ Cục Kiểm dịch thực vật Mỹ (APHIS) cho biết rằng trái dừa của Việt Nam đã được chấp thuận xuất khẩu sang Kết quả là, đã có tới 8 loại trái cây Việt Nam được xuất khẩu vào Mỹ một cách tức thì. Ngoài ra, Mỹ còn là thị trường hàng đầu đối với cà phê, tiêu, điều, cá tra, và đồ gỗ của Việt Nam.
Trong những năm gần đây, Mỹ luôn là một trong những thị trường xuất khẩu lớn nhất cho nông sản và thủy sản của Việt Nam. Từ năm 2020, Mỹ đã trở thành đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam trong lĩnh vực nông, lâm, và thủy sản. Ngay cả trong giai đoạn khó khăn do đại dịch COVID-19, chuỗi cung ứng bị gián đoạn, cả xuất khẩu và nhập khẩu nông, lâm, thủy sản giữa Việt Nam và Mỹ vẫn tăng trưởng ấn tượng.
Năm 2021, kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản của Việt Nam sang Mỹ đã đạt 11,9 tỷ USD, chiếm 27,5% tổng giá trị xuất khẩu nông sản của Việt Nam. Năm 2022, con số này đã tăng lên khoảng 14 tỷ USD, đồng thời củng cố vị thế của Mỹ là thị trường xuất khẩu nông lâm thủy sản hàng đầu của Việt Nam.
Trong năm 2022, một số sản phẩm xuất khẩu lớn của Việt Nam sang Mỹ bao gồm thủy sản (2,1 tỷ USD, tăng 4%), gỗ và sản phẩm gỗ (8,67 tỷ USD, giảm nhẹ 1%), và điều (842 triệu USD, giảm 19%).
Trong 8 tháng đầu năm 2023, kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản của Việt Nam sang Mỹ đã giảm 27,4% và chiếm 20,6% tổng kim ngạch xuất khẩu, nhưng Mỹ vẫn duy trì vị trí thị trường xuất khẩu nông lâm thủy sản lớn thứ hai của Việt Nam, sau Trung Quốc.
Ví dụ, trong 6 tháng đầu năm 2023, Việt Nam đã xuất khẩu 26.620 tấn hạt tiêu sang Mỹ, trị giá 117,79 triệu USD, và thị phần hạt tiêu của Việt Nam trên thị trường Mỹ duy trì ở mức 79,1%.
Tương tự, với mặt hàng điều, thị phần hạt điều của Việt Nam trong tổng lượng nhập khẩu của Mỹ trong 6 tháng năm 2023 đạt 87,17% (giảm so với mức 91,61% của cùng kỳ năm 2022), với 55.830 tấn hạt điều, trị giá 317,85 triệu USD.
Vấn đề trong xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam sang Mỹ đã giảm đáng kể trong 7 tháng đầu năm 2023 do tác động của lạm phát, nhưng vẫn chiếm tỷ trọng cao nhất, với kim ngạch đạt 3,9 tỷ USD.
Lưu ý, xuất khẩu thủy sản sang Mỹ đã có dấu hiệu tích cực khi lạm phát đang ổn định và điều này có thể hỗ trợ tăng cầu tiêu dùng thủy sản tại thị trường này. Trong 7 tháng đầu năm 2023, kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Mỹ đạt 854,1 triệu USD, giảm 41,8% so với cùng kỳ năm 2022. Tuy giảm, nhưng Mỹ vẫn là thị trường nhập khẩu thủy sản lớn nhất của Việt Nam.
Báo cáo thị trường nông sản từ Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) đã dự báo rằng nhập khẩu nông sản của Mỹ trong năm 2023 sẽ đạt mức 199 tỷ USD, cao hơn 5 tỷ USD so với năm trước. Điều này tạo ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản, lâm sản và thủy sản của Việt Nam để gia tăng xuất khẩu vào thị trường Mỹ.
Trong buổi tiếp đón đoàn doanh nghiệp của Hội đồng Kinh doanh Mỹ – ASEAN (USABC) vào tháng 3/2023, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã thông tin rằng trong lĩnh vực nông nghiệp, Việt Nam đang tiếp tục nghiên cứu và ban hành các chính sách khuyến khích cụ thể, dài hạn để tạo môi trường đầu tư hấp dẫn thông qua các cơ chế và chính sách thực tế, đồng thời đề nghị các doanh nghiệp Mỹ quan tâm đầu tư trong lĩnh vực này.
Thủ tướng cũng đã đề xuất rằng các doanh nghiệp Mỹ có thể gia tăng hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân Việt Nam trong việc kết nối cơ sở sản xuất với thị trường tiêu thụ. Cả hai bên cũng đã đề cập đến việc mở rộng thị trường cho các sản phẩm nông sản của Việt Nam như trái cây, cá da trơn, tôm… tại Mỹ.
Theo Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, ông Nguyễn Đỗ Anh Tuấn, trong năm vừa qua Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã đón tiếp nhiều đoàn cấp cao của Mỹ để hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp. Điều này thể hiện sự quan trọng của Việt Nam trong hợp tác nông nghiệp với Mỹ.
Ưu tiên đẩy mạnh cho một số sản phẩm xuất khẩu có TIềm năng của Việt Nam sang MỸ.
Công ty cổ phần Tập đoàn Xuất nhập khẩu trái cây Chánh Thu là một trong những doanh nghiệp hàng đầu được chọn làm đối tác để xuất khẩu xoài và bưởi đến Mỹ. Bà Ngô Tường Vy, Tổng Giám đốc của Công ty này, cho biết vào tháng 5/2022, trong chuyến công tác tại Mỹ của Thủ tướng Phạm Minh Chính, bà đã tham dự buổi làm việc giữa Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Lê Minh Hoan với Tập đoàn Walmart để kết nối nông nghiệp Việt Nam với chuỗi siêu thị toàn cầu này. Đại diện của Tập đoàn Walmart đã thể hiện mong muốn mua các sản phẩm trái cây như xoài và sầu riêng đông lạnh từ Việt Nam, cùng nhiều sản phẩm trái cây khác.
Bà Ngô Tường Vy nhấn mạnh rằng các doanh nghiệp Việt Nam cần cùng nhau xây dựng chiến lược để tận dụng thị trường Mỹ. Điều này bao gồm việc đa dạng hóa sản phẩm và đáp ứng nhu cầu thị trường Mỹ để có thể cạnh tranh hiệu quả hơn.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan đã nhấn mạnh rằng nông nghiệp Việt Nam không chỉ đóng vai trò trong lĩnh vực kinh tế mà còn đóng góp vào cấu trúc xã hội và cuộc sống của hàng triệu nông dân. Do đó, mọi thay đổi trong thương mại nông sản cũng có tác động lớn đến sinh kế của họ.
Việt Nam cam kết xây dựng một nền nông nghiệp minh bạch và có trách nhiệm trong thương mại quốc tế, bao gồm cả giao thương với Mỹ. Bộ trưởng Hoan cũng nhấn mạnh sự sẵn sàng của Việt Nam trong việc đánh giá các sản phẩm biến đổi gen.
Việc công bố kết quả nghiên cứu và sản xuất vaccine phòng bệnh dịch tả lợn châu Phi (ASF) là một minh chứng rõ ràng cho hiệu suất hợp tác khoa học kỹ thuật giữa các nhà khoa học Mỹ và Việt Nam.
Để thúc đẩy xuất khẩu nông sản sang Mỹ, các doanh nghiệp Mỹ đề nghị Việt Nam tăng đầu tư vào công nghệ bảo quản để sản phẩm trái cây tươi có thể được vận chuyển đường biển đến Mỹ. Họ cũng khuyến nghị sử dụng các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) để tận dụng lợi ích thuế quan tốt nhất và làm cho hàng hóa của Việt Nam cạnh tranh hơn.
Ngoài việc xuất khẩu trái cây tươi, các doanh nghiệp Việt Nam có thể tăng cường sản xuất và xuất khẩu các sản phẩm chế biến sẵn bằng công nghệ hiện đại. Đồng thời, cần triển khai mô hình “nông nghiệp thông minh” dựa trên ứng dụng công nghệ để tăng năng suất và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.
Các nhà xuất khẩu cũng cần chú ý đến việc tham gia vào các cuộc điều tra chống bán phá giá và duyệt hàng hóa xuất khẩu. Thị trường Mỹ ngày càng chú trọng đến các vấn đề liên quan đến an toàn thực phẩm, phát triển bền vững và chuỗi cung ứng, và đây sẽ là cơ hội để thiết lập các tiêu chuẩn và quy định mới.
Ông Nguyễn Đỗ Anh Tuấn cũng đề xuất việc tăng cường kết nối giữa các doanh nghiệp và hiệp hội ngành hàng của Việt Nam với cảng nhập khẩu, chuỗi logistics nông sản lớn, hệ thống phân phối và các hiệp hội ngành hàng tại Hoa Kỳ. Điều này sẽ giúp mở rộng thị trường và tận dụng cơ hội thương mại nông lâm thủy sản với Mỹ.
Tăng cường kết nối giữa doanh nghiệp và hiệp hội trong lĩnh vực nông sản của Việt Nam với các cảng nhập khẩu, hệ thống logistics lớn, và các tổ chức phân phối tại Hoa Kỳ. Đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi cho sự kết nối giữa các doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng và địa phương tại Việt Nam với các địa phương có tiềm năng và nhu cầu để thúc đẩy thương mại nông sản, thủy sản với Hoa Kỳ.
Dưới đây là một số mặt hàng nông sản ưu tiên xuất khẩu sang Hoa Kỳ:
1. Gỗ và sản phẩm gỗ: Tập trung vào những sản phẩm gỗ nổi bật của Việt Nam như đồ nội thất gỗ, đồ nội thất cho phòng khách, phòng ăn và phòng ngủ.
2. Thủy sản: Thúc đẩy mở cửa thị trường cho các sản phẩm thủy sản như cá ngừ, mực và bạch tuộc, sản phẩm gia công cao cấp (tôm, cá da trơn, cá rô phi), và các sản phẩm thủy sản đã qua chế biến để phục vụ nhu cầu đa dạng của thị trường Hoa Kỳ.
3. Hạt điều: Tiếp tục mở rộng thị phần cung ứng hạt điều nguyên liệu vào thị trường Hoa Kỳ, và tìm cơ hội thúc đẩy thương mại cho sản phẩm hạt điều đã qua chế biến.
4. Hồ tiêu: Tập trung vào việc phát triển sản phẩm chế biến từ hồ tiêu, đa dạng hóa các sản phẩm thực phẩm và phi thực phẩm chứa thành phần của hồ tiêu; từng bước xây dựng thương hiệu hồ tiêu của Việt Nam tại thị trường Hoa Kỳ.
5. Cà phê: Tiếp tục mở rộng thị phần cung ứng cà phê chất lượng cao vào thị trường Hoa Kỳ.
6. Rau quả: Tiếp tục thương lượng để mở cửa thị trường cho các loại rau quả tươi của Việt Nam như sầu riêng, chanh leo, bơ, dừa, măng tây… và các sản phẩm chế biến sẵn.
Bằng việc duy trì chiến lược này và tạo điều kiện để thúc đẩy kết nối, Việt Nam mong muốn củng cố vị trí của mình trên thị trường Hoa Kỳ và thúc đẩy xuất khẩu các sản phẩm nông sản và thủy sản chất lượng cao đa dạng.
Nguồn: Vinacas
