Không phải một đất nước nào bé và non trẻ như Israel lại cống hiến cho ngành nông nghiệp công nghệ cao nhiều như đất nước này.

Mặc cho điều kiện địa lý không phù hợp, Israel là một trong những đất nước phát triển nhất thế giới về nông nghiệp. Israel cũng là đất nước xuất khẩu hàng đầu các mặt hàng tươi sống và là nhà tiên phong trong nền nông nghiệp công nghệ cao.

Việc đảm bảo được nguồn cung cấp thực phẩm đang là một trong những lo ngại hàng đầu của thế giới trong một kỷ nguyên phát triển như hiện nay. Khi những tài nguyên đang dần cạn kiệt, khi dân số vẫn tiếp tục tăng thì những giải pháp làm nông nghiệp và tích trữ thực phẩm trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Không một đất nước nào khác, đặc biệt không phải một đất nước nào bé và non trẻ như Israel lại cống hiến cho ngành nông nghiệp công nghệ cao nhiều như đất nước này. Vậy họ đã làm thế nào để không chỉ phát triển nền kinh tế của mình mà còn giúp nuôi sống thế giới?

Hệ thống tưới nhỏ giọt

Có lẽ không có bước đột phá nào quan trọng bằng việc phát minh ra hệ thống này. Trong khi ý tưởng này đã từng xuất hiện tại nhiều nước khác, nó lại được phát triển bởi kỹ sư Simcha Blass của Israel, người đã phát hiện ra một hệ thống tưới nhỏ giọt, chậm rãi và cân bằng giúp cây phát triển nhanh hơn. Ông đã phát triển hệ thống dẫn tưới theo một tốc độ chậm được tính toán kỹ lưỡng.

Hệ thống tưới nhỏ giọt nhanh chóng được phổ cập tại nhiều nước trên thế giới. Các mẫu mới nhất còn có khả năng tự làm sạch, duy trì tốc độ tưới mặc cho chất lượng nước và áp suất. Một trong những minh chứng rõ ràng nhất đối với thành công và sức ảnh hưởng của công nghệ này tới nền nông nghiệp là việc một hệ thống mang tên Tipa đã giúp 700 gia đình làm nông ở Senegal thu hoạch được 3 vụ/năm thay vì 1 vụ như trước đây, kể cả trên vùng đất khô cằn nhất.

“Kén” lưu trữ hạt

GrainPro Cocoons là công ty Israel đã đưa ra một hệ thống đơn giản và tiết kiệm dành cho các nhà nông ở châu Phi và châu Á để lưu trữ hạt giống một cách hiệu quả nhất. Những chiếc túi to được sáng chế bởi giáo sư Shlomo Navarro có thể ngăn được cả nước và không khí xâm nhập. Chúng được dùng một cách rộng rãi tại nhiều nước phát triển trên thế giới, thậm chí tại cả những nước không có quan hệ tốt đẹp với Israel như Palestine.

Khoảng 50% lượng hạt giống cây trồng bị côn trùng và nấm mốc làm hư hại. Những nhà nông thường có xu hướng giữ hạt giống trong những chiếc túi đơn giản, thô sơ, không có khả năng ngăn ngừa sâu bọ và nấm mốc hoành hành. Những chiếc “kén” đã giải quyết được vấn đề này, đảm bảo được độ tươi của hạt giống, kể cả trong điều kiện khắc nghiệt và ẩm ướt nhất.

Thuốc trừ sâu bằng…động vật

Một công ty mang tên Bio-Bee đã sản xuất ra động vật trừ sâu cho nhà kính và các ruộng ngoài trời. Giám đốc nghiên cứu của công ty, tiến sĩ Shimon Steinberg cho biết, sản phẩm bán chạy nhất của công ty là các chú nhện màu cam dài 2mm, hữu hiệu trong việc tiêu diệt sâu bọ. “Khoảng 60% lượng dâu được sản xuất ở California (Mỹ) từ năm 1990 được chăm sóc bằng phương pháp diệt sâu này”, ông này cho hay.

Tại Israel, các sản phẩm của Bio-Bee đã giúp cho các nhà trồng ớt ngọt giảm thiểu được 75% lượng hoá chất sử dụng. Hiện công ty này đang xuất khẩu 8 loại động vật trừ sâu tới 32 nước khác nhau, từ Nhật Bản tới Chile.

Giống khoai tây tốt hơn

Sau 30 năm nghiên cứu, giáo sư David Levy đã cho ra đời giống khoai tây có thể lớn lên trong điều kiện nóng, khí hậu khô và sử dụng nước mặn để sinh trưởng. Khoai tây là một trong những nguồn cung cấp dinh dưỡng hàng đầu thế giới, nhưng chưa hề được phát triển trong các khu vực cằn cỗi như Trung Đông. Giờ đây các nhà làm nông có thể trồng khoai tây ở mọi nơi.

Sử dụng nước từ không khí

Tal-Ya Water Technologies đã chế tạo ra các khay nhựa để có thể thu được nước từ không khí, giảm thiểu lượng nước sử dụng trong nuôi trồng tới 50%. Những tấm nhựa này được làm từ nhựa tái chế với khả năng lọc tia UV được đặt xung quanh mỗi cây.

Khi nhiệt độ thay đổi về đêm và sương được hình thành, các đường dẫn trên mặt khay sẽ tích tụ nước và đưa thẳng tới rễ cây. Nhà sáng chế Avraham Tamir nói rằng, các tấm nhựa này cũng ngăn tia nắng mặt trời, hạn chế cỏ dại mọc và bảo vệ cây khi nhiệt độ thay đổi. “Các nhà nông có thể sử dụng ít nước hơn, kèm theo đó là ít phân bón hơn”, từ đó sẽ hạn chế được tỷ lệ ô nhiễm nguồn nước trong lòng đất.

Hệ thống bảo vệ đất

Năm 2010, Đại học Do Thái đã phối hợp với Makhteshim Agan, công ty hàng đầu thế giới về việc bảo vệ đất trồng trọt để phát triển một loại thuốc diệt cỏ có tác dụng chậm và các loại thuốc trừ sâu đặc biệt không làm ảnh hưởng tới côn trùng có ích.

Người Israel đã nghiên cứu ra phương pháp dùng các đường dẫn thẳng vào đất, đưa thuốc diệt cỏ tới tận rễ cây, từ đó làm giảm đi liều lượng cần sử dụng. Tương tự, các loại thuốc diệt sâu đặc trị chỉ nhắm vào những loại sâu này mà không làm ảnh hưởng tới các sinh vật khác.

“Nâng cấp” hạt để tăng năng suất

Các nhà khoa học nông nghiệp của Đại học Do thái, Ilan Sela và Haim D. Rabinowitch đã phát triển TraitUP, một công nghệ độc quyền cho phép đưa vào hạt giống những gien đặc trưng mà không làm thay đổi cấu trúc DNA.

Phương pháp này ngay lập tức nhận được kết quả khả quan. Công nghệ này sau đó được chuyển giao cho công ty Morflora của Israel để phát triển và đưa vào áp dụng trong y học. “Việc đưa vào các tính năng có khả năng bộc lộ sau vài ngày thay vì vài năm mang lại một bước đột phá mới trong ngành nông nghiệp công nghệ cao và sẽ ảnh hưởng lớn tới thị trường hạt giống và nông nghiệp của thế giới”, CEO của Morflora nhận định.

Các giải pháp phần mềm đặc thù

AKOL là công ty chuyên sản xuất phần mềm đặc biệt dành riêng cho từng gia đình để giúp các nhà sản xuất theo dõi và tăng sản lượng rau quả của mình. Sử dụng cloud của IMB, dự án của AKOL cho phép các nhà nông trên toàn thế giới khả năng giao tiếp với các chuyên gia Israel. Hàng trăm nghìn hộ có thể nhận được các giải pháp dành riêng cho mình, tham khảo và học tập từ những mô hình khác trên thế giới.

Các ứng dụng của AKOL sẽ tư vấn cho người làm nông thời điểm thích hợp để cấy, tưới nước và thu hoạch, cách lựa chọn hạt giống tốt nhất, cách bảo quản và lưu giữ hạt giống dựa trên khí hậu của từng vùng, cách theo dõi tốc độ phát triển của vật nuôi, cây trồng, kèm theo những hình thức quản lý vĩ mô.

Hệ thống quản lý trang trại bò sữa

SAE Afikim là 1 trong 10 công ty Israel đang đầu tư vào dự án trị giá 500 triệu USD trong 5 năm vào ngành sữa Việt Nam. Hệ thống này sẽ quản lý, theo dõi chế độ của 30,000 con bò tại 12 trang trại, cung cấp 300 triệu lít sữa mỗi năm.

Trung Quốc cũng đã cử các nhóm kỹ sư của mình tới Israel để học tập và nghiên cứu cách tăng sản lượng sữa.

Nuôi cá trong sa mạc

Điều tưởng chừng như chỉ xuất hiện trong phim viễn tưởng lại đang được thực hiện tại Israel. Hệ thống “không xả thải” sử dụng công nghệ GFA của Israel cho phép loại bỏ tất cả các tạp chất có thể gây ảnh hưởng tới môi trường khi nuôi cá, kèm theo đó không cần điện hay một nguồn nước gần kề. Những vi khuẩn đặc biệt sẽ cho phép lọc nước ngay trong bể mà không cần xả thải.

Hiện công nghệ này đang được áp dụng tại các nước tiên tiến. Trang trại lớn nhất sử dụng công nghệ GFA nằm tại New York, Mỹ, và sản xuất hơn 100 tấn cá các loại vào năm 2010./.

Hoàng Việt/Báo VOV

Tập đoàn Olam đưa công nghệ vào từng bước trong chuỗi cung ứng của hãng.

Vào một ngày nắng cuối tháng 7 ở Lampung, một thị trấn nông nghiệp ở phần phía nam đảo Sumatra của Indonesia, một nhân viên của Olam International bận rộn lòng vòng ở các vườn cacao, thu thập dữ liệu từ các chủ vườn. “Cây cacao của ông đã bao nhiêu tuổi?”, anh hỏi. “Năng suất ca cao bao nhiêu?”. Anh ta rút smartphone của mình ra và gõ các chi tiết khác nhau vào một ứng dụng, bao gồm loại cây, tuổi cây và sản lượng thu hoạch, cùng với tuổi tác và một bức ảnh của một trong các thợ làm vườn.

Mục tiêu 500.000 nhà vườn khắp thế giới

Ứng dụng này là một phần của hệ Thông tin nhà vườn Olam (OFIS), một cơ sở dữ liệu mà tập đoàn nông nghiệp gốc Singapore này hy vọng năm 2020 sẽ đưa vào 500.000 nhà vườn khắp thế giới. Tới nay, hơn 100.000 nhà vườn ở 21 nước đã được đăng ký trong hệ thống. Olam sản xuất và tiếp thị một loạt nhiều loại nông sản và các thành phần thực phẩm, bao gồm các loại hạt, càphê, cacao, bông và dầu cọ. Kinh doanh chủ yếu của công ty là tìm nguồn các sản phẩm từ các nông gia, trong một số trường hợp tự chế biến luôn, cung ứng chúng cho các hãng thực phẩm và đồ uống lớn như Nestlé, Unilevervà PepsiCo.

Trong khi công ty phải đối mặt với những đối thủ mạnh, trong đó có các tập đoàn nông nghiệp Mỹ như Cargill, Louis Dreyfus của Hà Lan và công ty nông doanh toàn cầu gốc Singapore Wilmar International, Olam là nhà cung ứng số một thế giới hạt điều, hạt cacao, hành và tỏi khô. Công ty cũng là nhà trồng hạnh nhân hàng đầu và đứng thứ hai về cung cấp càphê và gạo.

Khi công nghệ đóng một vai trò ngày càng lớn trong cách vận hành các công ty, Olam đang đặt cược vào trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn để phát triển các sáng kiến làm nông thông minh nhắm vào việc gia tăng tính hiệu quả, chất lượng và truy xuất nguồn gốc tại các nhà vườn cung ứng khắp thế giới của hãng.

OFIS là chìa khoá để mở các mục tiêu này. Dữ liệu thu thập được tại hiện trường được đưa vào một nền tảng trực tuyến để cung cấp một cái nhìn toàn diện, “một cửa” (one-stop) về các hoạt động tại từng trang trại. Nền tảng này có thể dùng với nhiều cách, như định vị trí chính xác một trang trại để tính toán khoảng cách đến nguồn nước gần nhất và các nhu yếu canh tác khác.

Bằng cách phân tích dữ liệu hệ thống thu được, Olam có thể đề xuất phương pháp tốt nhất cho từng trang trại, như là lượng phân bón phù hợp để dùng hoặc cây che bóng nào nên trồng để tạo ra môi trường tốt nhất trong sản xuất cacao. Một số các gợi ý này được tự động tạo ra bởi OFIS, trong khi các gợi ý khác được các nhà nông học của Olam đưa ra. Trong một số trường hợp, công ty cung cấp cho các nhà vườn cây giống, phân hoặc các vật liệu để ghép, đổi lấy sản phẩm.

Một cuộc cách mạng nhỏ

Các nông dân canh tác quy mô nhỏ chiếm phần lớn trong số những nhà cung ứng của Olam. Họ chủ yếu tập trung ở Đông Nam Á và châu Phi, nơi các trang trại nhỏ thường có nguồn tài chính hạn hẹp và ít truy cập được thông tin về công nghệ canh tác mới nhất. Đó là một lý do mà Olam, với mạng lưới gồm 4,3 triệu nông dân sản xuất nhỏ, thành lập một đội ngũ số hoá nội bộ vào năm ngoái để khai thác việc sử dụng công nghệ thông tin trong nông nghiệp.

OFIS trực thuộc Olam Direct, một trong những chương trình do đội ngũ chuyên gia của Olam thiết lập. “Chúng tôi đang hợp nhất tất cả hệ thống hiện nay để có thể phát triển một phương tiện số trực tiếp cung cấp thông tin nguồn gốc từ nông dân”, báo Nikkei Asian Review dẫn lời Sunny Verghese, đồng sáng lập kiêm CEO của Olam. OFIS cũng là một phần không thể thiếu trong tính bền vững và các sáng kiến xã hội của công ty. Cơ sở dữ liệu cung cấp thông tin về địa điểm của các cơ sở giáo dục và nơi nào đang được Olam đang đưa ra các chương trình xã hội, cho phép công ty nhận diện những vùng còn thiếu và đưa đến đó các chương trình mới. Olam cho rằng sáng kiến OFIS không chỉ đem lại lợi ích cho các nông dân quy mô nhỏ, mà còn đem lại lợi ích cho chính Olam.

Theo Trần Bích (Thế Giới Tiếp Thị)

Dự án Trung tâm hợp tác nông nghiệp thông minh vừa được Tập đoàn FPT (Việt Nam) và Tập đoàn công nghệ thông tin Fujitsu (Nhật Bản) công bố hoàn thành sau hơn một năm xây dựng tại Hà Nội.

Đây là kết quả bước đầu trong khuôn khổ dự án hợp tác nông nghiệp thông minh đã được hai tập đoàn giới thiệu vào tháng 10/2014. Theo đó, FPT phối hợp với Fujitsu trong việc triển khai thử nghiệm công nghệ nông nghiệp thông minh và tiến tới chuyển giao công nghệ này tại Việt Nam.

Với diện tích hơn 400 m2, đặt tại xã Trâu Quỳ, huyện Gia Lâm, TP. Hà Nội, Trung tâm Hợp tác nông nghiệp thông minh FPT-Fujitsu không chỉ là nơi giới thiệu mô hình kinh doanh (business model) mới của Fujitsu có khả năng liên kết mọi ngành nghề, mọi loại hình doanh nghiệp, tổ chức trong xã hội, mà còn là nơi ứng dụng toàn bộ những kỹ thuật tối tân, những kiến thức và bí quyết dành cho lĩnh vực nông nghiệp mà Fujitsu đã đúc rút được từ trước đến nay.

Hai mô hình sản xuất “Nhà kính – Green house” và “Nhà máy rau – Vegetable factory” được vận hành để trồng thử nghiệm và giới thiệu những loại cà chua, rau củ có giá trị gia tăng cao.

Mô hình “Nhà kính” là dịch vụ dành cho nhà sản xuất nông nghiệp, được trang bị hệ thống cảm biến sẽ thu thập mọi thông tin về môi trường (nhiệt độ, độ ẩm, CO2, lượng ánh sáng, lượng mưa, hướng gió, tốc độ gió v.v…) theo thời gian thực, từ đó tự động điều khiển mành che, cửa sổ, quạt… Nhờ vào hệ thống thiết bị hiện đại cũng như áp dụng phương pháp trồng trọt tiên tiến tại Nhật Bản, mô hình sẽ tạo ra các sản phẩm cà chua cỡ vừa, có hàm lượng dinh dưỡng và độ ngọt tự nhiên rất cao.

Mô hình “Nhà máy rau”, sẽ áp dụng phương thức trồng trọt hoàn toàn khép kín. Tại đây, hệ thống cảm biến sẽ thu thập mọi thông tin về môi trường của dung dịch dinh dưỡng, tốc độ truyền điện… từ đó có những điều chỉnh phù hợp với điều kiện phát triển của các loại rau quả.

Hai tập đoàn FPT và Fujitsu kỳ vọng Trung tâm hợp tác sản xuất nông nghiệp thông minh sẽ là địa chỉ để các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân nhận chuyển giao công nghệ để cắt giảm chi phí sản xuất, nâng cao chất lượng và năng suất của nông sản Việt Nam.

Nguồn: nangluongsachvietnam.vn

GroGenesis, một công ty công nghệ nông nghiệp toàn cầu, hồi tuần trước đã công bố việc ký kết chính thức một thoả thuận phân phối với công ty Curewel International tại Phnom Penh.

Thoả thuận sẽ cho phép Curewel International phân phối sản phẩm AgraBurst PRO ở Campuchia, Lào, Sri Lanka và Việt Nam.

Sandeep Majumdar, chủ tịch và giám đốc điều hành Curewel International, cho biết công ty ông hài lòng đối tác với GroGenesis phân phối AgraBurst PRO trong vùng. “Tôi có một niềm đam mê thực sự trong việc tạo ra sự khác biệt đáng kể cho đất nước tôi và cho vùng Đông Nam Á, nơi mà nhiều người dân đeo đuổi nghề nông để mưu sinh, có mức thu nhập đủ mua nhu yếu phẩm cũng như các sản phẩm tiêu dùng theo ý thích”, ông nói. “Bất kỳ sự cải thiện nào về lợi tức đầu tư đều chảy vào nền kinh tế quốc gia. Chúng tôi nghĩ rằng chúng tôi có thể tạo ra một tác động quan trọng về nông nghiệp khi đưa AgraBurst PRO đến nông dân và công ty trong vùng”.

AgraBurst PRO là chất gì?

AgraBurst PRO là một chất hoạt động bề mặt dạng nano, phổ rộng, không GMO, hữu cơ, giúp tăng cường khả năng cây trồng sử dụng các dưỡng chất trong phân bón; giảm sử dụng phân. Sản phẩm cải thiện sức sống tự nhiên của các loại cây trồng. Sản phẩm kích thích mạnh mẽ dưỡng chất và nước cây trồng hấp thu.

Giải pháp là một chiết xuất từ thực vật hữu cơ, không độc, không chứa chất gây ung thư, dễ phân huỷ về mặt sinh học và an toàn khi sử dụng. Ứng dụng của sản phẩm này là làm tăng khả năng tự nhiên để cây trồng hấp thu dưỡng chất qua tán lá và phát triển bộ rễ để hấp thu từ đất. AgraBurst PRO tạo điều kiện vận chuyển nhanh chất dinh dưỡng ở cấp độ tế bào, bằng cách cải thiện quang hợp và tăng cường hấp thu các chất chính từ đất để tăng trưởng: nước, carbohydrate các loại, và khoáng.

Sản phẩm này là một dẫn xuất tăng cường hoàn toàn tự nhiên giúp cho cây thẩm thấu trực tiếp nước và dưỡng chất qua bộ lá. Cơ chế hoạt động này tiết kiệm chi phí từ việc ít dùng phân bón hơn. AgraBurst PRO là một công thức tạo ra sự trao đổi ion chuyển các dưỡng chất của NPK và các nguyên tố vi lượng, bằng cách làm giảm độ căng và độ nhớt bề mặt trong chất carbohydrate thực vật, tạo ra một con đường tự nhiên để tiếp dẫn dưỡng chất các carbohydrate qua bộ lá, cành và rễ với năng lượng tối thiểu.

Sản phẩm làm cho những đặc tính hoạt động bề mặt tự nhiên của bộ lá tăng lên, cho phép hấp thụ nhanh hơn và hiệu quả hơn ánh sáng, nước và dưỡng chất ở cấp độ tế bào. Trong hợp chất cũng có một chất diệt cỏ tự nhiên.

Việc tối ưu hoá độ hấp thụ của cây trồng còn giúp kiểm soát sâu bệnh và cỏ dại, nông dân có thể tối thiểu hoá chi phí đầu vào, giảm nguy cơ độc hại cho nhân công và cung cấp thực phẩm lành mạnh cho các gia đình nông dân và người tiêu dùng.

Đẩy nhanh tăng trưởng bằng nông nghiệp

Tại một hội nghị về phân phối toàn cầu ở Phnom Penh, Campuchia, Richard Kamolvathin, CEO của GroGenesis, đã có bài phát biểu “Đẩy nhanh tăng trưởng GDP qua nông nghiệp” trước 150 cử toạ. Đó là những nhà phân phối, tiểu phân phối từ chín nước Nam Á – Bangladesh, Campuchia, Ấn Độ, Indonesia, Lào, Malaysia, Myanmar, Sri Lanka, và Việt Nam, hai nước Nam Mỹ – Colombia và Peru, và một nhà phân phối từ Thuỵ Sĩ tham gia diễn đàn.

Theo ông, những nước nông nghiệp có thể tạo ra sự đóng góp đáng kể cho GDP, khi có khả năng tối ưu hoá hiệu quả và khuyến khích trồng trọt hữu cơ.

Kamolvathin nói: “Tất cả các nước đều có các thách thức trong việc tăng GDP. Nhưng những nước trọng nông nghiệp có một cơ hội duy nhất để đẩy mạnh đáng kể tốc độ tăng GDP, bằng cách giúp cho các nông dân trở thành những nhà quản lý đất đai giỏi, đồng thời tăng năng suất cây trồng của họ với chi phí đầu vào hiệu quả. Cải thiện đời sống của nông dân bằng cách ứng dụng việc sử dụng các chất bón cây trồng an toàn, giúp tăng thu nhập cho các nông hộ là một nhiệm vụ lõi của GroGenesis”.

GroGenesis là một công ty Mỹ tại Sioux Falls, bang Dakota Nam. Sản phẩm lõi của công ty là AgraBurst PRO.

Theo Khởi Thức (Thế Giới Tiếp Thị)

Việc ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) vào nông nghiệp (NN) được xem là đem lại những hiệu quả thiết thực và ngày càng thể hiện được ưu thế vượt trội so với sản xuất NN truyền thống. 

Qua kinh nghiệm của Israel, Nhật Bản và thực tế tại Việt Nam, có thể thấy việc phát triển NN ứng dụng công nghệ cao (CNC) ở nước ta còn chậm do nhiều bất cập.

Điều kiện tiên quyết

Mô hình áp dụng CNTT vào NN được nhắc nhiều trên thế giới, nhất là ở Isarel và Nhật Bản – những quốc gia đã làm nên điều kỳ diệu về nền NN xanh CNC.

Có diện tích rất nhỏ, trên 20.000km2, nhưng Israel lại được mệnh danh là “thung lũng Silicon” của thế giới trong lĩnh vực NN và công nghệ nước. Chỉ với 2,5% dân số làm NN nhưng Israel là một trong những nước xuất khẩu nông sản hàng đầu thế giới, khoảng trên 3 tỷ USD. Nếu như năm 1955, mỗi nông dân Israel nuôi được trung bình 15 người thì đến nay mỗi nông dân có thể nuôi được hơn 150 người khác.

Tính riêng trong lĩnh vực trồng trọt, quốc gia có 2/3 diện tích lãnh thổ là sa mạc này đã có năng suất tăng vượt trội nhờ ứng dụng công nghệ tưới nhỏ giọt. Hầu như toàn bộ các khâu từ canh tác đến thu hoạch, bảo quản, tiêu thụ hiện nay ở Israel đều được áp dụng CNTT.

Theo đó, một chiếc máy tính bảng hay điện thoại thông minh có kết nối mạng, các thiết bị cảm ứng và phần mềm điều khiển tự động từ xa sẽ giúp nông dân biết vườn cây nào cần bón phân gì, số lượng bao nhiêu, diện tích nào cần tưới nước, tưới bao nhiêu là vừa. Căn cứ vào các dữ liệu đó, máy tính sẽ cho nông dân biết cần phải điều chỉnh các chỉ tiêu nào và mọi hoạt động đều được điều khiển thông qua các thiết bị thông minh.

Còn Nhật Bản, với lợi thế phát triển về công nghiệp điện tử, Nhật Bản đã áp dụng CNTT trong rất nhiều công đoạn sản xuất NN. Đơn cử như Hệ thống định vị toàn cầu, lắp đặt các thiết bị GPS để tiếp nhận thông tin truyền qua vệ tinh của các máy kéo, máy liên hợp và máy móc thiết bị NN khác, đã giúp hoạt động canh tác NN được vận hành chính xác. Mạng lưới cảm biến được sử dụng để đo nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, carbon dioxide hay những yếu tố cần thiết giúp phát triển tốt nhất một số cây trồng phù hợp với thổ nhưỡng và khí hậu.

Nhằm giúp người nông dân có thể tiếp thị sản phẩm một cách chủ động, Nhật Bản cũng xây dựng hệ thống điều hành thương mại nông sản điện tử giúp cho việc phân phối nông sản, giám sát và phân tích thị trường được nhanh chóng, chính xác và khoa học.

Việc ứng dụng CNTT là điều kiện tiên quyết để quản lý hiệu quả tất cả các quy trình, nó chính là chìa khóa cho chính phủ trong việc nắm bắt tình hình NN của đất nước, xác định được bao nhiêu trong số cây trồng đó là cần thiết, sản lượng tại các khu vực và hợp tác xã NN như thế nào và sau đó mới quyết định loại và khối lượng tối ưu để phát triển.

Ứng dụng NN CNC tại Việt Nam

Đến nay, nhiều mô hình, giải pháp ứng dụng CNTT trong ngành NN Việt Nam đã được triển khai và đem lại hiệu quả tích cực như: sàn giao dịch nông sản, hệ thống thông tin NN, giải pháp ứng dụng CNTT trong chăn nuôi và hệ thống giám sát môi trường NN.

Hiện cả nước có 3 khu NN ứng dụng CNC tại các tỉnh: Hậu Giang, Phú Yên và Bạc Liêu. Bộ NN và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) cũng thẩm định và công nhận 25 doanh nghiệp (DN) NN ứng dụng CNC. Tính đến tháng 3/2017, có 15 dự án ứng dụng CNC trong lĩnh vực NN đang được Nhà nước hỗ trợ với số vốn 156,3 tỷ đồng. Tính từ tháng 6/2016 – 2/2017, cả nước đã có 25 dự án đầu tư vào sản xuất NN ứng dụng CNC với số vốn 21.200 tỷ đồng.

Tuy nhiên, tại hội thảo “Phát triển NN chất lượng, hiệu quả” trong khuôn khổ Diễn đàn kinh tế Việt Nam 2017 do Ban Kinh tế Trung ương phối hợp với Bộ NN&PTNT tổ chức cuối tháng 6/2017, bà Nguyễn Thị Thanh Thủy – Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ và Môi trường, Bộ NN&PTNT cho biết, việc ứng dụng CNC trong NN hiện nay gặp rất nhiều khó khăn, bất cập.

Mặc dù ứng dụng CNC giải quyết phần nào những khó khăn trong sản xuất NN, người nông dân vẫn còn lo ngại đầu tư công nghệ cao vào sản xuất NN. Họ sợ rủi ro trong quá trình sản xuất, cũng như không phải người nông dân nào cũng có điều kiện đầu tư công nghệ cao vào sản xuất, vì giá các sản phẩm công nghệ nhập nội rất cao. Do đó, rất cần những sản phẩm công nghệ của người Việt, phù hợp cho người Việt. Các nhà khoa học trong nước cần tạo ra những sản phẩm công nghệ ứng dụng trong NN với giá thành rẻ để nông dân ứng dụng CNC một cách rộng rãi.

Mặt khác, vẫn còn tồn tại một bất cập, đó là trong thời đại công nghệ như hiện nay, người sản xuất NN lại không biết nhiều về công nghệ, trong khi người làm công nghệ thông tin lại không biết nhiều về NN. Hai bên không gặp nhau thì không bao giờ đẩy được năng suất nông sản lên được. Chính vậy, các nhà khoa học trong nước không chỉ tạo ra sản phẩm công nghệ phục vụ sản xuất NN ngay tại trong nước với giá thành rẻ, mà cần đơn giản hóa sản phẩm để người nông dân dễ sử dụng.

Cần hướng đi mới

Trước đây, nói tới NN CNC là chỉ nói tới dáng dấp của nhà kính, nhà lưới, là tự động hóa. Tuy nhiên, hiện nay, khái niệm ấy ngày càng rộng, bao gồm cả sự kết hợp của nhiều lĩnh vực như sinh học, vật lý, viễn thám, kỹ thuật nanô. Vì vậy phát triển NN CNC tại nước ta giai đoạn tới cũng phải có cách tiếp cận mới.

Cũng tại hội thảo “Phát triển NN chất lượng, hiệu quả”, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Kinh tế Trung ương Cao Đức Phát đánh giá, thời gian qua, nhiều chính sách dành cho NN CNC còn nhiều bất cập, điều đó có thể do chính sách chưa ổn hoặc do việc triển khai chưa tốt. Bởi vậy, theo ông Cao Đức Phát, thời gian tới, để nâng cao chất lượng, hiệu quả của nền NN, các Bộ, ngành cần rà soát, sửa đổi hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến ứng dụng CNC trong NN, tạo điều kiện thuận lợi cho DN và người dân tiếp cận chính sách, đồng thời sửa đổi Luật Đất đai, tháo gỡ khó khăn để hình thành vùng sản xuất hàng hóa quy mô lớn.

Trong khi đó, bà Nguyễn Thị Thanh Thủy cho rằng, cần khuyến khích các DN thành lập trung tâm, viện nghiên cứu, tham gia thực hiện các nhiệm vụ có hỗ trợ từ ngân sách nhà nước như các đơn vị nghiên cứu độc lập; hình thành mối liên kết chặt chẽ giữa DN liên kết với các tổ chức công nghệ để thúc đẩy quá trình nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ.

“Đặc biệt, yếu tố quan trọng nhất để phát triển NN CNC là thị trường. Bên cạnh đó cần tăng cường đàm phán, ký kết các hiệp định thương mại để giúp DN tiếp cận với thị trường, định hướng sản xuất DN cho phù hợp với nhu cầu thị trường”, bà Thủy nhấn mạnh.

Có thể nói, ứng dụng công nghệ hiện đại sẽ giúp tháo gỡ triệt để những hạn chế của tình trạng sản xuất manh mún, giá trị gia tăng thấp, chất lượng và sản lượng không đồng đều của ngành NN nước ta hiện nay. Hạ tầng mạng của nước ta cơ bản phủ sóng các vùng miền – điều kiện thuận lợi để đẩy mạnh ứng dụng công nghệ. Nông dân tại các vùng chuyên canh lớn cũng có ý thức ứng dụng công nghệ, nhất là CNTT vào quá trình canh tác, chăn nuôi.

Nghiên cứu, ứng dụng công nghệ vào sản xuất NN có thể sẽ không đem lại nguồn lợi nhanh chóng như một số lĩnh vực khác, nhưng là nguồn lợi bền vững và có tính lan tỏa cao, DN nên nắm bắt cơ hội này.