Tác giả: foodmap

Theo báo cáo gần đây của tờ báo trực tuyến VnExpress, diện tích trồng sầu riêng tại Việt Nam đã mở rộng lên đến 131.000 hecta, với tỷ lệ tăng trưởng hàng năm trung bình là 24,5%, cao nhất trong số các loại cây chính của đất nước. Mặc dù bắt đầu trồng muộn hơn so với các vùng khác, khu vực Tây Nguyên đã vươn lên trở thành khu vực trồng sầu riêng lớn nhất của đất nước với gần 70.000 hecta, tiếp theo là Đồng Bằng Sông Cửu Long, khu vực Đông Nam Bộ và vùng ven biển miền Trung.

Thách thức mở rộng nhanh chóng

Ông Vũ Đức Côn, phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Đắk Lắk thuộc vùng Tây Nguyên, cho biết diện tích trồng sầu riêng của tỉnh hiện đã vượt quá 28.600 hecta và dự kiến sẽ nhanh chóng đạt đến 30.000 hecta trong những năm tới. Sự mở rộng nhanh chóng đáng kể này đã gây ra lo ngại về việc phát triển bền vững của ngành công nghiệp sầu riêng tại Đắk Lắk.

Sự phát triển đáng lo ngại tại Đắk Lắk và Lâm Đồng

Các cơ quan chức năng ở tỉnh kế cận Lâm Đồng cũng đã đưa ra cảnh báo tới các nông dân với cùng lý do. Diện tích trồng sầu riêng của tỉnh này hiện đã đạt khoảng 19.700 hecta, tăng hơn 6.000 hecta so với năm 2021. Dự kiến Lâm Đồng sẽ sản xuất 115.000 tấn sầu riêng trong năm nay và đạt 225.000 tấn mỗi năm vào năm 2027.

Ở các vùng phía Tây của Việt Nam, nhiều hecta lúa và khu vườn dứa đã được thay thế bằng vườn sầu riêng. Với tất cả sự tăng trưởng nhanh chóng này, chính phủ Việt Nam đã trở nên lo ngại về tình trạng cung cấp sầu riêng có thể quá nhiều. Nguyễn Như Cường, người đứng đầu đơn vị trồng trọt thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, đã cảnh báo các nông dân rằng sự mở rộng không kiểm soát và quy mô lớn gần đây có thể dẫn đến các kết quả không thể dự đoán, bao gồm tình trạng cung cấp quá nhiều. Một điểm đáng quan tâm khác là tác động tiềm năng của việc trồng sầu riêng trên đất không phù hợp, có thể làm giảm đáng kể cả năng suất và chất lượng trái cây, gây hại đến uy tín quốc tế của sầu riêng Việt Nam.

Những thách thức trong ngành sầu riêng tại Việt Nam

Hơn nữa, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã nhấn mạnh những thách thức khác trong ngành sầu riêng, bao gồm mối liên kết yếu ớt giữa nông dân và thương nhân, việc xây dựng thương hiệu chưa tối ưu, lao động không đủ trình độ, cơ sở hạ tầng thiếu và cạnh tranh không công bằng.

Việt Nam đã đạt được sự cho phép chính thức xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc vào tháng 7 năm 2022. Xuất khẩu nhanh chóng tăng lên, đạt mức 1,5 tỷ USD trong 9 tháng đầu năm 2023. Đầu tháng 2 năm nay, vào mùa không phải mùa vụ sầu riêng của Việt Nam, giá cửa hàng nông sản tăng lên mức cao kỷ lục từ 150.000 đến 170.000 đồng Việt Nam (6,11-6,92 USD) mỗi kilogram. Hiện nay, tùy thuộc vào loại và chất lượng, giá cửa hàng nông sản của sầu riêng Việt Nam dao động từ 50.000 đến 95.000 đồng (2,04-3,87 USD) mỗi kilogram, vẫn gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái.

Nguồn: Producereport

Sáng ngày 27/10 tại Hà Nội, Trung tâm Xúc tiến Thương mại Nông nghiệp, Bộ NN&PTNT đã tổ chức lễ khai mạc Tuần lễ giới thiệu và kết nối ẩm thực nông sản Việt Nam với các đại sứ quán nước ngoài tại Việt Nam.Đại diện tham dự lễ khai mạc bao gồm Đại sứ Đặc mệnh Toàn quyền El Salvador tại Việt Nam cùng với các đại diện từ các Đại sứ quán và tham tán nước ngoài tại Việt Nam, bao gồm Vương quốc Anh, Nga, Algeria, Pa-na-ma, Be-la-rut, Indonesia và Nam Phi.

Tuần lễ giới thiệu và kết nối ẩm thực nông sản Việt Nam với hệ thống cơ quan ngoại giao và tham tán nước ngoài tại Việt Nam đánh dấu một sự kiện quan trọng trong khuôn khổ chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới năm 2023. Chương trình tập trung vào các sản phẩm nước mắm và món ăn đặc trưng kết hợp với nước mắm, đặc biệt là mắm truyền thống và các món ẩm thực đặc trưng từ các vùng miền sử dụng nước mắm. Nhiệm vụ của chương trình là quảng bá và tuyên truyền về lịch sử, câu chuyện sản phẩm và quy trình sản xuất của các sản phẩm nước mắm và ẩm thực từ nước mắm Việt Nam, nhằm nâng cao nhận thức về văn hóa và truyền thống đặc biệt của Việt Nam đến khách du lịch trong và ngoài nước. Tuần lễ cũng đóng góp vào việc thúc đẩy thương mại và tạo liên kết trong việc cung cấp và tiêu thụ sản phẩm nước mắm truyền thống và ẩm thực từ nước mắm.

Với diện tích trên 1000m2, Tuần lễ giới thiệu và kết nối ẩm thực nông sản Việt Nam đã thiết lập nhiều không gian chính để trưng bày và giới thiệu các sản phẩm nước mắm truyền thống cùng gia vị Việt Nam. Sự kiện cũng bao gồm không gian dành riêng để giới thiệu về ẩm thực cùng các món ăn đặc trưng từ các địa phương, liên kết chặt chẽ với sản phẩm nước mắm truyền thống.

Theo Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại nông nghiệp, ông Nguyễn Minh Tiến, trong khuôn khổ của Tuần lễ giới thiệu và kết nối ẩm thực nông sản Việt Nam, nhiều hoạt động đã được tổ chức, bao gồm các buổi toạ đàm và giới thiệu về văn hóa nước mắm và ẩm thực Việt Nam với các đại diện ngoại giao và tham tán nước ngoài tại Việt Nam. Sự kiện cũng bao gồm các talkshow hỏi đáp giữa người tiêu dùng và các chuyên gia, doanh nghiệp, và hợp tác xã về chủ đề nước mắm từ xưa đến nay. Ngoài ra, việc truyền tải và bán hàng cũng được thực hiện thông qua việc livestream quảng bá sản phẩm nước mắm và mắm truyền thống trên nền tảng TikTok Shop.

Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) đã ra đời từ năm 2018 đến nay, đã thúc đẩy tiềm năng của đất đai và sản vật, tận dụng lợi thế so sánh, đặc biệt là giá trị văn hóa của từng vùng miền. Nhiều sản phẩm OCOP đã thành công trong việc truyền tải những câu chuyện sản phẩm mang tính nhân văn của vùng, từng miền, góp phần thúc đẩy hướng đi về phát triển kinh tế và bảo tồn các nghề truyền thống và giá trị văn hóa đặc trưng.

Thông qua các hoạt động này, việc kết hợp quảng bá và kết nối tiêu thụ nông sản của Việt Nam thông qua văn hoá và ẩm thực sẽ tạo ra một hướng điệu quả và để lại ấn tượng mạnh mẽ đối với người tiêu dùng trong và ngoài nước.

Nguồn: Mard.gov.vn

Vào ngày 30/10, tại thành phố Cần Thơ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) đã tổ chức một Hội nghị nhằm thúc đẩy việc đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp và nông thôn tại vùng ĐBSCL. Tham dự và chủ trì hội nghị là Thứ trưởng Trần Thanh Nam.

Hội nghị cũng thu hút sự tham gia của đại diện từ các bộ, ban, ngành Trung ương cũng như địa phương tại các tỉnh trong vùng ĐBSCL, cùng với đại diện từ một số tổ chức quốc tế, hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp, nhà đầu tư và các chuyên gia chuyên về nông nghiệp và phát triển nông thôn.

Theo thông tin từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, vùng ĐBSCL có vai trò quan trọng trong kinh tế nông nghiệp của cả nước, đóng góp trên 33% tổng sản phẩm quốc nội của ngành nông nghiệp và 30% GDP của khu vực. ĐBSCL cũng dẫn đầu cả nước về sản lượng lúa gạo, thủy sản và trái cây. Nơi này đóng góp 56% sản lượng lúa gạo (tương đương 24,5 triệu tấn), 98% sản lượng cá tra (1,41 triệu tấn) và 60% sản lượng trái cây cả nước (4,3 triệu tấn), cũng như chiếm 95% lượng gạo xuất khẩu và 60% lượng thủy sản xuất khẩu của Việt Nam.

Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, vùng ĐBSCL vẫn đối mặt với nhiều thách thức trong việc thu hút đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn. Cơ sở hạ tầng vẫn chưa đồng bộ, đặc biệt là trong lĩnh vực giao thông, thủy lợi, điện và thông tin liên lạc. Trình độ sản xuất của nông dân vẫn còn thấp, và năng suất lao động vẫn chưa cao. Ngoài ra, cơ chế và chính sách khuyến khích đầu tư cũng chưa được đồng bộ và hấp dẫn đối với các nhà đầu tư.

Để giải quyết các khó khăn trên, Chính phủ đã đưa ra nhiều chính sách khuyến khích để thu hút đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp và nông thôn tại vùng ĐBSCL. Nhờ những chính sách này, vào năm 2023, tổng vốn đầu tư vào nông nghiệp tại ĐBSCL đạt khoảng 100.000 tỉ đồng, tăng 15% so với năm 2022. Một số dự án đầu tư lớn bao gồm một nhà máy chế biến gạo với công suất 100.000 tấn mỗi năm tại tỉnh Long An (vốn đầu tư 1.000 tỉ đồng); dự án trồng và chế biến trái cây áp dụng công nghệ cao tại tỉnh Tiền Giang (vốn đầu tư 500 tỉ đồng); và dự án nuôi thủy sản áp dụng công nghệ cao tại tỉnh Cà Mau (vốn đầu tư 200 tỉ đồng).

Tại hội nghị, các đại biểu đã thảo luận và trình bày về chính sách khuyến khích thu hút đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn tại ĐBSCL. Họ cũng đề cập đến thách thức và cơ hội liên quan đến việc thúc đẩy đầu tư vào ngành nuôi trồng thủy sản trong vùng ĐBSCL trong bối cảnh hiện tại, cũng như xu hướng đầu tư theo hướng bền vững vào nông nghiệp tại khu vực này.

Các ý kiến tại hội nghị cho thấy, để thu hút vốn đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn tại ĐBSCL, cần tập trung vào việc hoàn thiện cơ sở hạ tầng. Đây được xem là yếu tố quan trọng trong việc thu hút đầu tư và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp trong việc sản xuất và kinh doanh. Các cấp, ngành và địa phương cần hợp tác để đầu tư xây dựng và nâng cấp hệ thống giao thông, thủy lợi, điện và thông tin liên lạc, đặc biệt là tại các khu, cụm công nghiệp nông nghiệp và thủy sản. Đồng thời, cần nâng cao trình độ sản xuất của nông dân và ứng dụng khoa học công nghệ vào quá trình sản xuất. Các địa phương cũng cần tạo ra môi trường đầu tư thông thoáng và minh bạch để thu hút cả các nhà đầu tư trong nước và ngoài nước.

Trong bài phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Trần Thanh Nam đã đề cập đến một số vấn đề cụ thể mà vùng ĐBSCL cần tập trung nghiên cứu và thực hiện. Ông nhấn mạnh về việc tận dụng tối đa tiềm năng của các sản phẩm nông nghiệp từ cây ăn trái, lúa gạo và thủy sản. Thứ trưởng cũng khuyến khích các tỉnh trong vùng triển khai nhanh đề án Phát triển bền vững trên diện tích 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao, kết hợp việc giảm phát thải với tăng trưởng xanh tại ĐBSCL, đặc biệt trong vụ lúa đông xuân năm 2023-2023, với diện tích 180.000 ha. Ông cũng nhấn mạnh về việc các doanh nghiệp trong ngành lúa gạo cần chia sẻ lợi ích với nông dân thông qua việc tăng cường liên kết với họ và các hợp tác xã.

Bên cạnh đó, ông cũng đề xuất việc tăng cường đầu tư vào cơ sở hạ tầng và lĩnh vực logistics, đặc biệt là tại các khu vực tập trung nguyên liệu lớn. Trong đó, ông đề cập đến việc xây dựng kho mát để phân loại, bảo quản và sơ chế nhằm nâng cao chất lượng và ổn định giá thành, từ đó tăng cường sức cạnh tranh cho nông sản xuất khẩu và nâng cao chuỗi giá trị trong ngành hàng này.

Nguồn: Mard.gov.vn

Theo báo cáo mới của FAO, ngành trồng trọt và chăn nuôi trên toàn cầu đã mất khoảng 3,8 nghìn tỷ USD trong vòng 30 năm qua do tác động của thiên tai.

Báo cáo gần đây từ Tổ chức Nông nghiệp và Lương thực (FAO) cho biết trong 30 năm qua, sản xuất nông nghiệp và chăn nuôi trị giá khoảng 3,8 nghìn tỷ USD đã bị ảnh hưởng bởi thiên tai. Điều này tương đương với khoảng 123 tỷ USD mỗi năm, hay 5% tổng giá trị sản phẩm nông nghiệp toàn cầu hàng năm (GDP).

Báo cáo này, mang tựa đề “Tác động của Thiên tai đối với Nông nghiệp và An ninh Lương thực,” cung cấp ước tính toàn cầu đầu tiên về tác động của thiên tai đối với sản xuất nông nghiệp, tập trung vào việc canh tác và chăn nuôi. Báo cáo nhấn mạnh rằng con số này có thể cao hơn nếu có hệ thống dữ liệu về tổn thất trong ngành thủy sản, nuôi trồng thủy sản và lâm nghiệp. Do đó, báo cáo đề xuất cần cải thiện dữ liệu và thông tin về tác động của thiên tai đối với tất cả các ngành nông nghiệp để xây dựng các hệ thống dữ liệu có thể hỗ trợ việc ra quyết định và thực hiện các biện pháp hiệu quả.

Theo báo cáo, trong ba thập kỷ qua, thiên tai – được xác định là những rối loạn nghiêm trọng trong hoạt động của một cộng đồng hoặc xã hội – đã gây ra tổn thất cao nhất cho các quốc gia có thu nhập trung bình thấp và thấp, lên đến 15% GDP nông nghiệp. Thiên tai cũng ảnh hưởng đáng kể đến các quốc đảo nhỏ đang phát triển (SIDS), với tổn thất gần 7% GDP nông nghiệp.

Tổn thất theo nhóm sản phẩm trong nông nghiệp

Theo báo cáo, tổn thất liên quan đến các loại sản phẩm nông nghiệp chính đang có xu hướng gia tăng. Cụ thể, trong ba thập kỷ qua, sản lượng ngũ cốc đã bị mất trung bình 69 triệu tấn mỗi năm, tương đương với sản lượng ngũ cốc của Pháp vào năm 2021. Đối với trái cây, rau quả và mía, mức thiệt hại trung bình hàng năm là 40 triệu tấn. Đối với rau quả, tổn thất tương đương với sản lượng rau quả của Nhật Bản và Việt Nam năm 2021.

Ngoài ra, ước tính thiệt hại đối với mặt hàng thịt, sản phẩm sữa và trứng trung bình đạt 16 triệu tấn mỗi năm, tương đương với sản lượng thịt, sữa, trứng của Mexico và Ấn Độ năm 2021.

Sự khác biệt về tác động của khí hậu theo khu vực

Báo cáo FAO đã chỉ ra sự khác biệt rõ rệt trong tác động của thiên tai đối với các khu vực và quốc gia khác nhau. Châu Á, mặc dù chịu tổn thất kinh tế nông nghiệp lớn nhất, nhưng tổn thất này chỉ chiếm 4% của giá trị gia tăng nông nghiệp. Trong khi đó, ở châu Phi, tổn thất tương đối lớn hơn, đạt gần 8% của giá trị gia tăng nông nghiệp. Sự khác biệt này còn tăng cao hơn khi so sánh các vùng khác nhau.

Mặc dù các nước thuộc các nhóm thu nhập khác nhau có mức thiệt hại khác nhau, các nước thu nhập thấp, đặc biệt là các quốc gia đảo quốc nhỏ (SIDS), thường chịu tỷ lệ thiệt hại cao nhất đối với giá trị gia tăng nông nghiệp.

Tác động đồng thời của các yếu tố thảm họa

Báo cáo của FAO nhấn mạnh rằng các sự kiện thiên tai đang trở nên ngày càng phổ biến và nghiêm trọng hơn. Trong vòng 20 năm qua, số lượng sự kiện thiên tai đã tăng từ 100 mỗi năm vào những năm 1970 lên tới khoảng 400 mỗi năm trên toàn thế giới. Điều đáng lo ngại không chỉ là tần suất tăng, mà cường độ và sự phức tạp của các sự kiện thiên tai cũng ngày càng gia tăng. Báo cáo cũng dự đoán rằng tình hình sẽ trở nên tồi tệ hơn trong tương lai, do các thảm họa liên quan đến biến đổi khí hậu dự kiến ​​sẽ làm gia tăng lỗ hổng xã hội và môi trường sống hiện có.

Báo cáo chỉ ra rằng khi các mối nguy hiểm này xuất hiện, chúng có thể gây ra tác động không chỉ trong một lĩnh vực, mà còn lan tỏa qua nhiều hệ thống và lĩnh vực khác nhau. Các yếu tố gây ra rủi ro thiên tai bao gồm biến đổi khí hậu, tình trạng nghèo đói và bất bình đẳng, sự gia tăng dân số, tình trạng khẩn cấp về sức khỏe do đại dịch gây ra, các hoạt động quản lý đất đai không bền vững, xung đột vũ trang và suy thoái môi trường.

Mức độ mất mát và thiệt hại gây ra bởi các thảm họa này phụ thuộc vào tốc độ và quy mô không gian mà mà chúng xảy ra, cũng như tình trạng sẵn có của các hệ thống và yếu tố dễ bị tổn thương. Trong những tình huống cực đoan, các thảm họa này có thể dẫn đến di dời và di cư của dân cư nông thôn, gây ra tác động tiêu cực đến hệ thống sản xuất nông sản thực phẩm và gây tăng tình trạng mất an ninh lương thực.

Tăng cường khả năng phục hồi của hệ thống nông nghiệp thực phẩm

Những người nông dân, đặc biệt là những hộ sản xuất nhỏ phụ thuộc vào thời tiết, là nhóm dễ bị tổn thương nhất trong hệ thống nông nghiệp thực phẩm và thường phải chịu thiệt hại nặng nề do các thảm họa thiên tai. Để hỗ trợ họ, việc thực hiện các biện pháp thực hành tốt để giảm thiểu rủi ro từ thiên tai ở cấp trang trại có thể giúp họ tránh được thiệt hại và tăng cường khả năng phục hồi. Đầu tư vào các biện pháp thực hành tốt này có thể mang lại hiệu quả cao hơn trung bình 2,2 lần so với các biện pháp trước đây.

Việc can thiệp một cách tích cực và kịp thời để đối phó với các mối nguy hiểm được dự báo được xem là cực kỳ quan trọng để xây dựng khả năng phục hồi bằng cách ngăn chặn và giảm thiểu rủi ro trong lĩnh vực nông nghiệp. Một số ví dụ đã chứng minh rằng việc đầu tư vào các biện pháp phòng chống và ứng phó thảm họa có tỷ lệ lợi ích/chi phí thuận lợi cao. Báo cáo cho thấy, mỗi đô la đầu tư vào các biện pháp phòng ngừa có thể mang lại lợi ích lên tới 7 đô la và giảm thiểu thiệt hại cho các hộ gia đình nông thôn.

Cuối cùng, báo cáo đề xuất ba hướng tiếp cận chính, bao gồm việc cải thiện dữ liệu và thông tin về tác động của thiên tai đối với tất cả các lĩnh vực nông nghiệp; phát triển và tích hợp các phương pháp tiếp cận giảm thiểu rủi ro từ nhiều loại thiên tai vào các chính sách và chương trình ở mọi cấp; và tăng cường đầu tư vào khả năng phục hồi nhằm tối ưu hóa việc giảm thiểu rủi ro từ thiên tai trong nông nghiệp và cải thiện sản xuất nông nghiệp cũng như sinh kế.

Nguồn: Mard.gov.vn