Chuyên mục
CÂU CHUYỆN NÔNG SẢN

Tham quan vườn Bơ 034 – Ngon dẻo béo tuyệt vời

Những năm gần đây cà phê và tiêu rớt giá thê thảm. Bà con vùng Lâm Đồng đã có nhà cưa bỏ cây cà phê. Nhiều vườn cà phê và tiêu bị bỏ hoang không người chăm sóc.

Được người dân địa phương chia sẻ, năm nay giá hồ tiêu rớt “chạm đáy”. Tiền thu hoạch tiêu thậm chí không đủ thanh toán chi phí thuê người hái, nên nhiều hộ nông dân bỏ phế. Tuy nhiên, nhiều hộ nông dân tại Lâm Đồng may mắn lại thu được mùa bơ. Trước đây nhiều người nông dân Lâm Đồng đã trồng xem cây bơ vào vườn cà phê để tạo thêm thu nhập. Một vài nông dân cách đây 3-4 năm lại tiên phong ghép giống bơ 034 vào vườn.

Đến nay nguồn thu từ những cây bơ 034 trĩu quả lại là nguồn cứu cánh cho bà con tại đây. Đây là chiến dịch FoodMap liên kết sản xuất với các nông dân trồng bơ tại Bảo Lâm, Lâm Đồng. Bơ 034 là loại bơ đang rất được ưa chuộng nhờ vào độ dẻo tuyệt vời, hương vị ngon béo đặc trưng và dinh dưỡng cao. Bơ tại các vườn hợp tác với FoodMap được hái rất già, sau đó được ngâm qua nước sạch và ủ kín trong vòng một ngày để được đảm bảo chín ngon một cách tự nhiên, đảm bảo không sử dụng hóa chất kích thích chín.

Chuyên mục
Đặc sản Việt

Bơ 034 có ngon không?

Bơ 034 ăn có ngon không? Đây là câu hỏi khá thú vị mà nhiều người muốn ăn những trái bơ ngon quan tâm. Dựa trên việc khảo sát ý kiến của nhiều khách hàng đã sử dụng bơ 034 và các giải thưởng cũng như chứng nhận mà giống bơ này đã đạt được, thì FoodMap xin trả lời là RẤT NGON ạ!

– Thứ nhất: Bơ 034 đạt danh hiệu cuộc thi bơ ngon năng suất cao tại Lâm Đồng năm 2009.

– Thư hai: Tại lễ hội mùa bơ Đắk Nông năm 2018, một lần nữa bơ 034 lại được vinh danh là dòng bơ ngon.

– Thứ ba: Bơ 034 hiện đang được nhiều người sử dụng bình chọn là dòng bơ nội ngon và cao cấp tại Việt Nam

– Thứ tư: Bơ 034 đã được đánh giá là bơ ngon, dẻo và béo bởi rất nhiều những người sành ăn.

Bơ 034 đạt giải nhất hội thi Trái Bơ Ngon Đắk Nông năm 2018

Bơ 034 ngon hơn những giống bơ khác ở điểm nào?

Với những trải nghiệm đã tích góp được qua những chuyến khảo sát về các giống bơ khác nhau, hôm nay, FoodMap Team xin chia sẻ một vài cảm nhận riêng về chất lượng của bơ 034 so với các dòng bơ khác như sau:

Xét về hình dáng bên ngoài: Bơ 034 có màu xanh sáng bóng khi còn non và chuyển sang màu sẫm hơn khi đã chín. Hình dáng 034 khá đặc biệt, không giống với bất kì loại bơ nào. Nữ hoàng của các loại bơ sở hữu “3 vòng chuẩn”, đầu và thân thuôn dài, đuôi phình lớn để chứa hạt, nhưng hạt lại khá nhỏ, nhờ vậy nên tỉ lệ thịt (cơm) của quả bơ có thể lên đến 85% khối lượng.

Xét về màu sắc bên trong: Khi chín, thịt bơ 034 có màu vàng sáng và lan ra tận sát vỏ, dải màu chạy đều từ đầu đến đuôi trái bơ, không có vết thâm như một số dòng bơ thông thường (ở vài loại bơ, do trong thịt bơ có sớ nên khi chín sẽ xuất hiện các vết thâm chạy dài theo các sớ).

Xét về độ sáp của phần thịt: Độ sáp của 034 thì chẳng còn gì để bàn cãi, dẻo quẹo luôn, đặc biệt là cơm rất khô nên hỗn hợp sau khi dằm hoặc say rất mịn, đặc quánh và không bị chảy nước như các dòng bơ khác.

Xét về hương vị của phần thịt: Trong số các loại bơ mà FoodMap Team đã ăn thử, gần như chưa có loại nào có độ béo và bùi cao như 034. Cắn một cái là bạn đã cảm nhận được độ sáp rồi, nhai một cái nữa là độ béo ngậy nó lan toả, bao lấy cả vị giác. Nếu bạn thích ăn ngọt thì có thể chấm thêm sữa đặc có đường. Nói chung, ăn không (nguyên chất) hay thêm sữa cũng đều tuyệt vời cả!

FoodMap Team

Chuyên mục
Những sự thật thú vị

12 điều thú vị về dâu tây!

Người La Mã cổ đại coi dâu tây như “thần dược”. Họ thường dùng dâu tây để trị sốt, viêm họng và suy nhược.

Có nhiều điều về trái cây thơm ngon mùa hè này ngoài vẻ ngọt ngào của nó.

1. Dâu tây là loại quả đầu tiên chín vào mùa xuân

dau-tay-chin-vao-mua-xuan

Hẳn loại quả tuyệt đẹp này biết rằng chúng ta không thể chờ lâu để thưởng thức vị tươi ngon thuần khiết, nên dâu tây chọn mùa xuân để mở đầu cho các loài hoa thơm trái ngọt.

2. Trung bình mỗi quả dâu có 200 hạt trên vỏ

hat-dau-tay

Thêm vào đó, dâu tây là loại trái cây duy nhất có hạt ở ngoài vỏ.

3. Mặc dầu có tên là dâu tây (strawberry), nhưng chúng lại không thuộc họ dâu (berry)

hoc-cua-dau-tay

Chúng thuộc loại hoa quả giao phối giả (nghĩa là loại quả mà một phần của cùi quả không bắt nguồn từ nhụy hoa mà từ mô bên ngoài gần lá noãn.

Xét về thuật ngữ chuyên ngành thực vật học, họ dâu (berry) cần phải có hạt ở trong. Nhưng dâu tây lại là một họ riêng vì quả dâu tây không bắt nguồn từ một nhụy hoa đơn lẻ.

4. Hạt dâu có thể mọc thành cây dâu mới

hat-dau-tay-any-mam

Tuy nhiên, khi ăn dâu tây, chúng ta thường ăn cả hạt dâu.

5. Khi đi qua những luống dâu, hãy tận hưởng mùi thơm ngào ngạt của hoa dâu tây

luong-dau-tay

Được coi là thành viên thuộc họ hoa hồng, hoa dâu tây tỏa hương thơm ngọt ngào trên những bụi dâu tây.

6. Là một loại cây lâu năm, cây dâu tây sẽ luôn mọc trở lại từ năm này qua năm khác

dau-tay-moc

7. Có một phương pháp lạ là trồng chậu dâu tây trên giàn cao đang được ứng dụng rộng rãi

trong-dau-tay-ten-chau

Đặt những chậu dâu tây trên giàn cao. Dâu tây được giữ tránh khỏi mặt đất để khỏi bị côn trùng tấn công và khỏi mắc các bệnh có nguồn gốc từ đất.

8. Người La Mã cổ đại tin rằng dâu tây là một “thần dược”

dau-tay-la-than-duoc

Họ sử dụng dâu tây để chữa trị mọi căn bệnh, từ suy nhược cho đến sốt và viêm họng.

9. Người châu Mỹ bản địa cũng nằm trong số những người đầu tiên ăn dâu tây

nguoi-dau-tine-an-dau-tay

Họ thậm chí còn giới thiệu cho những người châu Âu nhập cư về loại quả này.

10. Có 3 loại dâu khác nhau: Dâu ra quả tháng 6, dâu trĩu quả (trái mùa) và dâu ra hoa quanh năm.

cac-loại-dau-tay

Dâu ra quả tháng 6 có hương vị thơm ngon nhất.

11. Đừng ngâm dâu tây trong nước nếu chưa ăn

so-che-da-tay

Ngâm nước sẽ khiến dâu tây nhanh hỏng.

12. Dâu tây được yêu thích ở một số nơi trên thế giới

Có một viện bảo tàng ở Bỉ chuyên về dâu tây. Ở thị trấn Delaware của Mỹ, có hẳn tuần lễ dâu tây tổ chức hàng năm từ 21-27/5.

tuan-le-dau-tay

LiLy (theo Country Living/Good House Keeping)

Chuyên mục
Đặc sản Việt

NƯỚC MẮM TRUYỀN THỐNG – MỘT MẢNH GHÉP VĂN HÓA VIỆT NAM

NƯỚC MẮM TRUYỀN THỐNG – MỘT MẢNH GHÉP VĂN HÓA VIỆT NAM

Từng giọt mắm trong suốt, vàng nhạt, vị ngọt dịu, thơm nồng đã thấm đượm trong văn hóa người Việt cả ngàn năm nay. Thế nhưng có mấy ai biết đên nguồn gốc của nước mắm truyền thống người Việt ta ngày nay?

Hãy cùng FoodMap tìm hiểu đôi chút về gốc gác cổ xưa của nước mắm nhé. Liệu nước mắm có phải khởi nguồn từ phương Đông như nhiều người thường nghĩ?

TỪ NGÀN XƯA ĐÃ LÀ ĐẶC SẢN

Từ thế kỷ thứ II TCN, cư dân Carthage – một nước cộng hòa cổ ở Bắc Phi đã phát minh ra kỹ thuật ướp cá biển với muối, kết hợp với sức nóng mặt trời vùng Địa Trung Hải để tạo ra thứ nước mắm Carthage.

Năm 146 TCN, người La Mã thôn tính Carthage và chiếm luôn bí quyết làm mắm nơi đây. Họ xếp cá thành lớp xen kẽ với muối trắng, sau đó để lên men và trở thành một món ăn có mùi vị hấp dẫn, gọi là garum. Từ đó trở thành một phần quan trọng trong ẩm thực thời đó.

Tấm thảm được khai quật từ phần nền của một cửa hiệu bán garum ở Pompeii cho thấy sự phát triển cực thịnh của nước mắm thời La Mã (nguồn: namlimxanh)

Garum du nhập vào phương Đông thông qua “con đường tơ lụa” và có những biến đổi phù hợp với văn hóa từng nước. Đế chế La Mã sau đó sụp đổ khiến công thức làm nước mắm ở phương Tây chìm vào quên lãng. Các nước châu Á như Trung Quốc, Nhật Bản cũng dần bỏ mắm và chuộng tương hơn vì phù hợp với khí hậu lạnh mùa đông.

Chỉ riêng tại Việt Nam, nước mắm vẫn phát triển và được lưu truyền rất mạnh mẽ. Theo đó, tuy không có nguồn sử liệu nào ghi lại thời gian và nơi khai sinh ra nước mắm chính xác nhưng chí ít mắm Việt cũng đã có tuổi đời hơn 1000 năm. Và sau bao nhiêu biến động và đổi thay thì cho đến ngày nay, nước mắm vẫn là tinh hoa ẩm thực Việt, là “quốc hồn quốc túy” của dân tộc.

NƯỚC MẮM LÀ LINH HỒN CỦA ẨM THỰC VIỆT

Nước mắm là gia vị, là nguyên liệu trong hầu hết các món ăn để tăng thêm hương vị và làm cho món ăn đậm đà và quyến rũ hơn. Có khi chỉ cần chan nước mắm lên chén cơm trắng hay bún gạo tươi là người Việt chúng ta đã có được một bữa ăn ngon miệng.

Nước mắm là một trong những thứ làm cho ẩm thực Việt Nam khác với ẩm thực nước khác. Các nước khác chỉ cần nhắc đến nước mắm là tự khắc sẽ nhớ ngay đến món ăn Việt, và có vẻ như bất kỳ món ăn nào chỉ cần có sự góp mặt của nước mắm kế bên là đều mang dáng dấp ẩm thực Việt Nam.

Nước mắm còn là biểu trưng cho sự đoàn kết và chia sẻ trong bữa cơm của người Việt. Ở đó, chén nước mắm đặt chính giữa mâm cơm, tuy ít, lại không phải là cao lương mỹ vị nhưng là món mà mọi người đều hướng đến, và cùng nhau chia sẻ.

Một chén nước mắm nguyên chất là kết quả của biết bao tâm huyết và công sức từ công đoạn chọn lọc cá tươi đến ủ chượp cá và muối ít nhất từ 8 đến 12 tháng hoặc hơn mới ra được hương vị thơm ngọt dịu không thể lẫn vào đâu được, độ sánh và màu vàng rơm hay cánh gián đặc trưng của nước mắm truyền thống.

Có những cơ sở sản xuất nước mắm ở Phú Quốc có tuổi đời hơn trăm năm, được truyền qua biết bao nhiêu thế hệ cốt để giữ cái hồn truyền thống của cha ông. Có những người đã xuất ngoại lại vẫn quay về quyết tâm xây dựng từ đầu để mang nước mắm đúng vị nguyên chất ra cho bà con Việt ở nước ngoài. Lại có những người từ bỏ công việc ổn định lương cao để quay về xây dựng xưởng mắm với mong muốn lưu giữ hương vị truyền thống của quê nhà.

Cũng bởi nước mắm đã là truyền thống, là một phần văn hóa không thể tách rời của người dân Việt Nam, nên luôn có những con người luôn sẵn sàng dành cả tuổi trẻ để lưu giữ cái hồn của dân tộc như vậy.

Nguồn: Tham khảo từ Báo Người Lao Động

——————-

Nước mắm Thanh Hà với tuổi nghề hơn 100 năm vẫn còn sản xuất đúng theo quy trình làm nước mắm truyền thống giữ nguyên từng giọt mắm vàng ươm, sánh đượm vị ngọt dịu tự nhiên của cá biển.

Tham khảo ngay tại Foodmaphttps://foodmap.asia/products/nuoc-mam-truyen-thong-phu-quoc-thanh-ha

Chuyên mục
Những sự thật thú vị

Bạn hiểu gì về Asen và Histamine trong nước mắm?

Ba năm trước, nước mắm truyền thống vướng phải vụ Asen Hữu Cơ – Vô Cơ. Chưa được đính chính lại đàng hoàng thì mới đây lại là giới hạn mập mờ về lượng Histamine được phép có trong nước mắm. Do đó, FoodMap tổng hợp bài này mong muốn đem đến cho mọi người cái nhìn khách quan và cụ thể hơn về vấn đề này.

Bạn hiểu gì về Asen và Histamine trong nước mắm

ASEN LÀ GÌ?

Asen tồn tại ở hai dạng là VÔ CƠ và HỮU CƠ.

Khi ở dạng vô cơ, hay còn gọi là thạch tín, Asen trở thành một chất cực độc đối với cơ thể. Các dạng này thường tồn tại trong đất và nước, nhiễm vào người thông qua thức ăn hoặc nước uống. Asen vô cơ có độc tính cao, làm tăng nguy cơ ung thư và có thể dẫn đến tử vong khi hấp thụ một liều lượng lớn hoặc tích lũy Asen nồng độ thấp trong thời gian dài. Hợp chất Asen vô cơ tồn tại trong nước ngầm có thể gây nhiễm độc.

Trong khi đó, Asen hữu cơ tồn tại trong các loại thực phẩm tự nhiên như gạo, rau quả, các loại hải sản, trong đó có CÁ BIỂN, nguyên liệu chính dùng để sản xuất nước mắm. Theo Cơ quan Y tế Virginia, Mỹ, Asen hữu cơ KHÔNG tích tụ trong cơ thể người, mà tự đào thải trong một hoặc hai ngày, do đó không gây độc hại gì tới cơ thể. Bởi vậy, nhà chức trách liên bang Mỹ không đặt ra bất cứ giới hạn nào cho hàm lượng Asen HỮU CƠ trong thực phẩm.

ASEN CÓ TRONG NƯỚC MẮM TRUYỀN THỐNG. TỐT HAY HẠI?

Trong nước mắm có chứa Asen và lượng Asen này chủ yếu là Asen hữu cơ có nguồn gốc từ CÁ BIỂN – nguyên liệu chính dùng để sản xuất nước mắm. Nước mắm từ xa xưa vẫn được bà con sản xuất theo phương pháp ủ chượp nguyên liệu chính là cá và muối theo tỉ lệ (3:1) trong các thùng gỗ lớn hoặc hầm xi măng trong suốt thời gian từ 9 tháng đến 15 tháng để cho ra đời những giọt nước mắm tinh túy phục vụ cho bữa ăn hàng ngày.

Chính vì trong cá vốn có chứa lượng Asen tự nhiên nhất định nên trong nước mắm bản chất có chứa Asen cũng là điều dễ hiểu. Vì lượng Asen này là Asen hữu cơ nên không những hoàn toàn KHÔNG gây hại đến sức khỏe người tiêu dùng mà còn bổ sung vi chất có lợi theo nhu cầu cơ thể. Nếu dư thì cơ thể sẽ tự đào thải thông qua đường tiết niệu hoặc đường tiêu hóa, do đó không tích tụ trong cơ thể. Một thực tế là nước mắm có độ đạm càng cao (tức hàm lượng cá càng nguyên chất) thì hàm lượng Asen hữu cơ càng cao.

Bạn hiểu gì về Asen và Histamine trong nước mắm

Nước mắm công nghiệp cũng có chứa Asen hữu cơ vì về cơ bản nguồn nguyên liệu để sản xuất nước mắm công nghiệp là mắm cốt. Tuy nhiên mắm cốt chỉ chiếm một phần nhỏ trong quá trình sản xuất, do đó lượng Asen hữu cơ cũng như vi chất có lợi cho cơ thể ở đây THẤP hơn so với nước mắm truyền thống nhiều. Đó là chưa kể những chất phụ gia, chất bảo quản, hương liệu được thêm vào trong nước mắm công nghiệp, nên không thể đảm bảo công dụng tốt của lượng Asen hữu cơ ít ỏi có trong nước mắm công nghiệp.

HISTAMINE TRONG NƯỚC MẮM TRUYỀN THỐNG THÌ SAO?

Tiêu chuẩn nước mắm của Codex có quy định: “Sản phẩm không được có hàm lượng histamine lớn hơn 400mg/lit”. Đây là một quy định gây ra khá nhiều bất công cho nước mắm truyền thống vì họ cơ bản chưa hiểu được bản chất của Histamine và quy trình làm ra nước mắm nguyên chất.

Nước mắm truyền thống được làm từ các loại cá thuộc họ thu – ngừ (cá trích, cá cơm), loại cá có nhiều thịt đỏ, chứa nhiều axit amin histidine. Ở điều kiện lên men cá trong thùng chượp, loại axit amin này sinh ra Histamine.

Nước mắm truyền thống có độ đạm cao (30-40 độ đạm), nên lượng Histamine luôn ở mức cao, từ 700 – 1200mg/lit là chuyện rất bình thường, nhưng chưa bao giờ có ghi nhận trường hợp ngộ độc Histamine do nước mắm. Chỉ tiêu thấp như tiêu chuẩn thì chỉ có nước mắm công nghiệp là đáp ứng được, vì là nước mắm pha loãng nên chỉ còn 10 độ đạm, rồi thêm các loại hương liệu, phụ gia mới có thể đạt Histamine thấp lý tưởng như vậy.

Bạn hiểu gì về Asen và Histamine trong nước mắm

Cơ thể người có thể dung nạp một lượng Histamine nào đó, nhưng nếu ăn nhiều quá, từ 1500 – 4000mg (chẳng hạn như ăn cá biển bảo quản không kỹ) thì mới bị ngộ độc Histamine.

Ngưỡng quy định Histamine trong cá biển từ 100 – 200mg/kg, một ngày ăn khoảng 200g cá, vậy mà có điều bất hợp lý là ủy ban Codex quốc tế lại quy định Histamine ở mức ở mức 400mg/lit, trong khi mỗi ngày chỉ ăn được khoảng 10-20ml nước mắm là nhiều, có ai có thể uống được cả lit nước mắm một ngày. Điều đó có nghĩa là hàm lượng Histamine hấp thụ vào cơ thể qua nước mắm rất ít, chỉ khoảng 8mg, không thể đủ gây nguy hiểm cho người dùng. Trước đây thợ lặn của ta trước khi lặn xuống biển còn uống một chén nhỏ nước mắm, chắc cũng khoảng tầm 50-100ml, mà cũng chưa bao giờ thấy ghi nhận trường hợp nào thợ lặn bị ngộ độc Histamine do uống nước mắm như vậy cả.

Như vậy, khó có thể xảy ra ngộ độc Histamine do nước mắm, mà có chăng là sử dụng nước mắm kết hợp với các loại cá biển đã bị ươn để chế biến thức ăn, hoặc là do người đó có cơ địa mẫn cảm. Vậy đưa ra giới hạn Histamine đó quả là có chút bất công đối với ngành sản xuất nước mắm truyền thống.

Vậy, là người tiêu dùng, chúng ta nên hiểu rõ những chất có trong thực phẩm mình đang tiêu thụ và sáng suốt nhìn nhận những thông tin đa chiều để tránh bị hiểu sai, đánh đồng nước mắm công nghiệp với nước mắm truyền thống, để đưa ra lựa chọn thông minh nhất cho sức khỏe của bản thân và gia đình.

———————–

Nguồn: Tham khảo từ chuyên gia Vũ Thế Thành và DNAFood

Chuyên mục
Những sự thật thú vị

THÙNG GỖ LÀM NƯỚC MẮM CÓ GÌ ĐẶC BIỆT?

Gỗ để làm thùng ủ nước mắm phải là loại gỗ đặc biệt, siêu chịu mặn, không tiết ra chất có thể làm ảnh hưởng đến mùi vị và màu sắc của nước mắm nguyên bản. Bời lời là một trong số ít loại gỗ đáp ứng được những yêu cầu khó nhằn này.

Để làm ra được những chiếc thùng khổng lồ có sức chứa hơn cả chục tấn này, những người thợ tài hoa phải mất cả hàng tháng trời mới xong. Một thùng gỗ có chất lượng tốt có thể dùng được vài chục năm, thậm chí cả trăm năm nếu được sử dụng thường xuyên và bảo quản tốt.

THÙNG GỖ BỜI LỜI ĐƯỢC LÀM RA NHƯ THẾ NÀO?

Đầu tiên, gỗ được lựa chọn kỹ và đem xẻ thành những tấm dày từ 3-4cm, rộng từ 10-20cm, rồi ngâm nước, phơi nắng từ 2-3 tháng cho hết chất nhựa cây và để gỗ sau này khỏi bị cong. Người thợ phải tính toán chi li từng milimet để khi ráp lại từng miếng ván phải khít rịt nhau, để nước mắm không bị ngấm hay rỉ ra ngoài. Ở giữa các thanh gỗ có chèn thêm vỏ cây tràm; vỏ cây này khi gặp nước sẽ nở ra, bịt kín các khe nhỏ li ti của thùng.

Tiếp theo, khâu được xem như khó nhất, thể hiện tay nghề của thợ là niềng thùng bằng các đai tre. Đai phải vừa đủ độ thít, nếu chặt quá thì thùng sẽ bị nứt hoặc nổ (thùng bị bọp vào phía trong và phát ra tiếng kêu rất lớn), còn lỏng quá thì bị rò nước. Do đó, niềng được độ vừa phải cũng là cả một nghệ thuật.

Đai được làm bằng mây xanh hoặc mây đỏ bứt trên rừng. Từng đai được bó, xoắn cẩn thận bằng 70 sợi mây, mỗi sợi to bằng cỡ ngón tay, có chiều dài trên dưới chục mét. Quấn đai cũng là cả một nghệ thuật vì chỉ có những người thợ chuyên nghiệp, lành nghề mới có cách “giấu mối” để người bình thường nhìn vào sẽ tưởng đó là một sợi đai nguyên. Người ta vô đai bằng cách lật úp thùng lại. Ba chiếc đai miệng thùng được vô đầu tiên, sau đó phải ngưng lại cả tháng trời để vách thùng khô mới vô tiếp.

Công đoạn cuối cùng là công đoạn xảm thùng gỗ – rất quan trọng trong việc đảm bảo cho thùng nước mắm không bị rò rỉ. Bột dùng để bịt các khe hở được tạo thành bằng cách nấu bột trai (vỏ của con trai, sò nung lên, nghiền ra) và trộn với dầu dái – loại cây mà cho ra loại dầu đặc trưng, vừa dẻo quạnh, vừa chắc chắn. Hỗn hợp đó sau khi chít vào các mạch gỗ, khô rồi, chắc nanh, dùng sức người không thể cạy lên được.

Các khe tiếp nối giữa thành đáy và mặt gỗ còn cho thêm bột phao tre (tức cây tre nghiền thành vỏ) trộn đều để tăng khả năng trương nở, kết dính. Quá trình đó được người thợ thao tác tỉ mỉ, cẩn thận.

Sau khi hoàn thành, người thợ còn phải kiểm tra đi kiểm tra lại rất kỹ để đảm bảo thùng chịu được mặn và không bị rò rỉ.

Vậy đó, để làm nên thùng gỗ bời lời hoàn chỉnh cũng lắm công phu, cũng cần lắm cái tâm của người thợ, mới có thể ủ được mắm với hương vị và màu sắc nguyên bản như vậy. Nước mắm truyền thống nhờ vậy cũng đẹp hơn, không chỉ vì chất lượng cá, muối hay thùng gỗ, mà đã trở thành linh hồn, là một phần không thể thiếu gắn kết người dân với mảnh đất nơi họ sinh ra và lớn lên.

—————————-

Tham khảo: Báo Tuổi Trẻ

Chuyên mục
Kiến thức dinh dưỡng

ĂN SẦU RIÊNG NHƯ THẾ NÀO ĐỂ KHÔNG NÓNG?

Khi ăn sầu riêng, chắc hẳn nhiều người cảm thấy nóng phừng phừng trong người đúng không nào? FoodMap sẽ giới thiệu đến bạn cách dùng chính sầu riêng như thế nào để giảm nhiệt trong người lại. Đây là một bài viết thú vị đứng từ góc nhìn Đông Y, cân bằng âm dương, tính nóng và mát. Cả nhà cùng tham khảo nhé!

Sầu riêng là cây rất cao. Quả của nó ở tít phía trên cách mặt đất. Càng trên cao thì càng âm. Nếu so với mít thì cao hơn hẳn nên nó âm hơn mít.

Vỏ quả sầu riêng có gai to dài sắc nhọn. Nó giống như năng lượng được bung mạnh ra như pháo hoa rồi lại được kéo lại tạo thành các gai, các rãnh, lực co kéo rất mạnh. Vỏ sầu riêng cứng như vậy mà gai thì sắc nhọn dài chứng tỏ năng lượng bên trong cực lớn. Lớn hơn nhiều so với mít. Vỏ bên ngoài rất cứng chứng tỏ dương lực tập trung ra bên ngoài nên bên trong sẽ âm. Như vậy sầu riêng vừa âm và năng lượng tiềm ẩn rất lớn. Nếu đem vùi quả sầu riêng vào trong 1 xô muối, khi nó bắt đầu chín, năng lượng nó tỏa ra lúc nào cũng thấy nóng hết cả xô trong vài ba ngày.

Nếu so sánh với dừa, cũng ở trên rất cao, vỏ cũng rất cứng, dừa cũng rất âm nhưng năng lượng không bung mạnh như sầu riêng. Năng lượng của sầu riêng bung mạnh, bốc, nóng còn dừa thì lại chìm, lạnh. Dừa và sầu riêng là 2 trạng thái âm khác nhau.

Khi ăn sầu riêng có thể thấy người nóng phừng phừng, bốc ra. Nhưng cái nóng này có thể được hãm lại (bị khử) bởi vỏ sầu riêng. Chính vỏ sầu riêng đã bọc lại cái năng lương li tâm cực mạnh này. Vì thế, muốn ăn nhiều sầu riêng mà không nóng, hãy luộc vỏ sầu riêng lấy nước uống. Người biết với không biết âm dương nó thể hiện ở chỗ này. Nếu cơm sầu riêng được coi là nóng thì vỏ lại là phần mát. Nếu cơm sầu riêng là nóng (âm) thì hạt lại mát (dương). Đó là nguyên lý trong âm sinh dương hoặc trong âm có dương và ngược lại.

Xét trong nội tại quả thì hạt được coi là dương so với cơm, xét về độ cao so với mặt đất thì cả quả trong đó có hạt lại được coi là âm (so với mấy quả dưới đất). Hạt có tính nhớt có thể coi là âm. Thế nên, một thức có nhiều mặt biểu thị âm dương.

Hạt sầu riêng rất quí, nó có nhiều chất dinh dưỡng, không nên vứt bỏ. Hạt có tính nhớt, ấm, dương nên rất tốt với người bệnh khớp, tốt cho phụ nữ và cả đàn ông.

Hạt sầu riêng rất quí, nó có nhiều chất dinh dưỡng, không nên vứt bỏ. Hạt có tính nhớt, ấm, dương nên rất tốt với người bệnh khớp, tốt cho phụ nữ và cả đàn ông. Hạt sầu có tính mát hơn cơm sầu nên cũng có thể dùng để giải nhiệt. Tuy nhiên cũng không vì thế mà ăn quá nhiều nhé, chỉ nên ăn vừa sức thôi.

Ta có thể nấu hạt sầu riêng với rau muống hoặc rau đay, có thể cho thêm khoai sọ thì càng tốt. Có thể nấu hạt sầu riêng với móng giò, rau muống hoặc rau đay. Khi chín cho thêm rau mùi hoặc hành, hoặc mùi tàu.

Hoặc chúng ta cũng có thể kho hạt sầu riêng với khoai sọ hoặc với củ sen, hoặc khoai lang hoặc mấy thứ đó với nhau. Bật mí là nếu bạn kho sầu riêng hay củ sen thì nên hấp cách thủy cho bở rồi kho nhé.

Canh sầu riêng có vị ngọt hơn so với khoai sọ, khoai môn. Tuy nhiên cũng phải cảnh báo trước là mùi của hạt không được thơm như khoai môn khoai sọ đâu nhé!

Đây cũng là một số gợi ý thú vị để tận dụng cả vỏ và hạt sầu riêng đúng không cả nhà hen?

————

Nguồn: Bài viết từ Bếp Thực Dưỡng

 

Chuyên mục
NHỮNG CHUYẾN ĐI

Nhật kí chuyến thăm cơ sở sản xuất Đường Thốt Nốt tại Tịnh Biên, An Giang ngày 20/02/2019

Sau khoảng 6h đồng hồ đi xe đò, đến 5h giờ sáng ngày 20/02/2019, team FOODMAP chúng tôi cũng đã đặt chân đến thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang. Chỉ có vỏn vẹn 1 giờ đồng hồ cho việc ăn uống, nghỉ ngơi và cất đồ, 6h sáng, chuyến đi của chúng tôi mới thực sự bắt đầu.

Từ Châu Đốc, chúng tôi đã di chuyển sang Tịnh Biên để đến được với hộ gia đình của chú Hai Tuấn – một hộ gia đình có bề dày lịch sử thuộc hạng lâu đời nhất (từ sau những năm giải phóng đến nay, hơn 30 năm kinh nghiệm) về việc sản xuất các sản phẩm từ cây thốt.

“Nói đến thốt nốt, có hàng tá thứ mà chúng ta có thể làm được với gỗ cây, lá, quả hay thậm chí là cả hoa của cây thốt nốt”, theo như chú Hai Tuấn chia sẻ. Trong số các sản phẩm đó, không thể nào không kể đến đường thốt nốt được. Rất nhiều người, kể cả chúng tôi bị lầm tưởng rằng đường thốt nốt được làm từ quả của cây thốt nốt, nhưng thật bất ngờ, sau quá trình tìm hiểu thì chúng tôi mới biết được rằng đường thốt nốt được sản xuất từ một loại nước chiết suất từ hoa của cây thốt nốt, và đây cũng chính là sản phẩm của chiến dịch lần này mà FOODMAP mong muốn gửi đến bà con cô bác, món đặc sản trứ danh của vùng đất Tịnh Biên, An Giang – đường thốt nốt.


Vườn thốt nốt tại Tịnh Biên, An Giang.

Cầm hũ đường trên tay, có ai biết rằng để sản xuất ra được 1 kg đường thì sẽ vất vả như thế nào? Thực sự rất may mắn cho team FOODMAP khi chú Hai Tuấn nhận lời chia sẻ về quá trình làm đường gia truyền của nhà chú. Hôm nay, FOODMAP xin được tóm lại quá trình ấy dưới dạng một bài toán như sau: “1 kg đường thốt nốt cần những gì?”

Ba anh em chúng tôi đã dành cả ngày chỉ để đi tìm câu trả lời cho bài toán ấy. Trước tiên, điều kiện cần của bài toán là: những cây thốt nốt này phải có tuổi đời ít nhất là 15 năm tính từ lúc trồng cây; và điều kiện đủ là: hoa của cây thốt nốt đã đạt đến thời điểm có thể chiết suất được nước để làm đường.

Và lời giải cho bài toán như sau:

Mỗi ngày, người nông dân phải leo khoảng 50 cây thốt nốt, chia làm 2 buổi sáng và chiều, trung bình mỗi cây mất khoảng 10 -15 phút để leo và thu hoạch nước hoa thốt nốt. Mỗi bông hoa thốt nốt cần ít nhất 4 ngày (3 ngày để kẹp hoa + 1 ngày để ngâm hoa trong nước lạnh) thì mới lấy nước được. Những người nông dân ấy ngày nào cũng thức dậy từ tờ mờ sáng để bắt đầu công việc, hông thì đeo dao và cây kẹp, tay thì xách hàng chục những chai đựng để thu hoạch nước hoa thốt nốt. Nhìn cảnh chú Hai Tuấn đã ở độ tuổi 58 phải leo cái độ cao hơn 15 mét (tính từ mặt đất tới đỉnh cây) mỗi ngày chỉ bằng những cây tre cột vào thân cây thốt nốt mà chúng tôi không khỏi khiếp sợ và xót xa. Đôi bàn tay, bàn chân của chú đã trở nên thô xạm, rắn rỏi nhưng cực kì linh hoạt và dẻo dai, thoắt một cái chú đã lên tới ngọn cây khiến chúng tôi vô cùng kinh ngạc.

Dưới cái nắng gay gắt của mặt trời, những con gió khô hốc hác thổi qua khiến chúng tôi ram cả da, ấy vậy mà chú có thể chịu đựng như vậy hơn 8 giờ đồng hồ mỗi ngày, thực sự chúng tôi vô cùng khâm phục. Từng chai nước rỗng được đem lên ngọn cây để đổi lấy những chai nước đầy đem xuống. Cứ vậy, chúng tôi gom tất cả lại trong một can lớn để mang về và chuẩn bị cho quá trình sản xuất đường.

Chú Hai Tuấn ở trên ngọn cây thốt nốt.

Hoa thốt nốt (cây đực)

Chú Hai Tuấn chia sẻ, đối với chú, chú dùng cây sến, một loại cây mà Việt Nam mình đã không còn, phải mua từ Campuchia về với giá 7000đ/kg, chặt ra và phơi khô để bỏ vào nước hoa thốt nốt, nó giúp cho nước có vị thơm mà không bị chua, còn những người khác họ dùng hoá chất hay gì thì chú không biết, có thể sẽ nhanh hơn, tiện hơn nhưng lương tâm chú không cho phép làm điều đó.

Chú Tuấn giải thích về cây Sến

Nước hoa thốt nốt sau khi đem về được lọc sạch cặn, đổ vào 1 nồi lớn, đun với lửa to, vớt bọt liên tục cho tới khi thứ nước ấy keo lại và có màu vàng sóng sánh như mật ong thì đó được gọi là đường non. Nếu tiếp tục đun lửa cho tới khi nó sền sệt một màu hổ phách thì món đường thốt nốt đã hoàn thành được 90% rồi đó. Nhờ một máy đánh tự chế, nước đường sẽ được đánh đều tới khi chuyển sang trạng thái cực sệt và mịn với một màu vàng nâu đặc trưng, toát lên 1 mùi thơm không thể lẫn với bất kì loại đường nào khác thì món đường thốt nốt trứ danh đã hoàn tất. Đường thốt nốt có vị ngọt rất thanh, tan ngay trong miệng, có thể dùng thay cho đường cát hay đường tinh luyện để nấu ăn, pha nước uống,… vừa đem lại mùi vị đặc trưng, vừa có lợi cho sức khoẻ, giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và béo phì cho người sử dụng. Tuy vậy, để có được 1 kg đường ấy phải mất khoảng hơn 6 lít nước hoa thốt nốt, và để có được 6 lít nước hoa thốt nốt, chắc chắn sẽ mất rất nhiều mồ hôi, công sức và nước mắt của người nông dân, thật sự rất đáng quý.

Thành quả sau một ngày làm việc – những hũ đường thốt nốt hoàn thiện.

Một ngày trải qua với team FOODMAP tại nơi đây quả thực mang đến rất nhiều kiến thức bổ ích, những trải nghiệm thú vị cũng như những xúc cảm không thể nào quên. Khi được cầm hũ đường do chính mình góp công làm ra trên tay, cảm xúc lúc đó như vỡ oà, những nụ cười xuất hiện rạng rỡ trên khuôn mặt của mỗi người dường như đã xoá tan đi mọi vất vả, cực nhọc của một ngày dài từ 6 giờ sáng đến 4 giờ chiều. Tụi con thật sự rất biết ơn gia đình chú vì đã nồng hậu đón tiếp tụi con, dành cả 1 ngày trời để chia sẻ những điều thú vị xung quanh cây thốt nốt cũng như quá trình sản xuất ra món đường thốt nốt không hoá chất, không phụ gia, an toàn cho sức khoẻ và đặc biệt 100% từ nước cây thốt nốt của gia đình chú. Một lần nữa, tụi con xin chân thành cảm ơn gia đình chú Hai Tuấn. Tụi con xin chúc gia đình chú một năm mới dồi dào sức khoẻ, an khang, thịnh vượng và vạn sự như ý, chúc cho sản phẩm đường thốt nốt của nhà mình buôn may bán đắt và được biết đến rộng rãi hơn nữa vì sức khoẻ và thói quen tiêu dùng tốt cho cộng đồng!

— Viết bài: Nhat Tran từ FoodMap Team —

Mời mọi người cùng xem thêm video clip về chuyến đi này của FoodMap Team nhé:

Chuyên mục
Đặc sản Việt

Sầu riêng chín tự nhiên – Vườn sầu Năm Hưng

Mời các bạn vùng FoodMap Team tham quan vườn sầu Năm Hưng xem có gì thú vị nhé!

Vườn sầu riêng của ba mẹ năm nay vừa 4 tuổi, là năm đầu tiên thu trái. Em đánh liều nói ba mẹ để lại vườn Sầu riêng vào để chạy một chiến dịch trên FoodMap. Mục tiêu là để ba mẹ không phải bán cho thương lái, để Sầu riêng được chín tự nhiên, an toàn cho người tiêu dùng. Thương lái mua Sầu là bao cả vườn, họ cắt hàng loạt rồi về ngâm thuốc cho kích thích cho chín. Ba mẹ cũng đánh liều với mình, không bán vườn cho lái nữa. Mình mở đặt hàng trước sớm, để bạn bè thích ăn Sầu có thể đặt trước. Đến khoảng đầu tháng 5 Sầu sẽ chín, mình về cắt Sầu phụ ba mẹ để mang đi giao. Duy đặt mục tiêu bán hết 5 tấn Sầu cho ba mẹ. Mong mọi người chia sẻ giúp Duy, để ba mẹ trồng Sầu mà không phải sầu nha hehe.

Thương mến

P/s: Vườn Sầu ba mẹ đang dần làm theo hướng hữu cơ, sử dụng phân vi sinh, và hoàn toàn không sử dụng thuốc diệt cỏ. Cứ mấy ngày lại phải vác máy đi phát cỏ, cực lắm.

 

Chuyên mục
NHỮNG CHUYẾN ĐI

Nghề làm nước mắm truyền thống Phú Quốc

Gần đây trên truyền thông có nhiều thông tin trái chiều về ngành làm nước mắm truyền thống. Do đó những người bạn FoodMap muốn đi tận nơi, trông tận mắt để tìm hiểu về nghề làm nước mắm truyền thống tại Đảo Phú Quốc – hòn đảo ngọc của Việt Nam.

Lần này FoodMap đi tham quan cơ sở sản xuất nước mắm Thanh Hà, là một trong những doanh nghiệp sản xuất nước mắm lâu đời nhất của Phú Quốc và của Việt Nam. Trong video này, FoodMap sẽ dẫn bạn đi từ công đoạn thu hoạch cá, cho cá vào thùng, kiểm tra mẫu nước mắm và đóng gói. Thêm vào đó, bạn cũng sẽ được cùng FoodMap theo chân những ngư dân ra cửa biển để ra khơi đánh bắt cá.